Aanbevelingen en uitdagingen voor de toekomst van detentie in België
Wie bewaakt de bewakers? Opsluiten van mensen is niet vrij van risico. Wie van zijn vrijheid wordt beroofd, bevindt zich immers in een afhankelijkheidspositie. In dergelijke situaties valt machtsmisbruik niet uit te sluiten. Om die reden is onafhankelijk toezicht op detentie van groot belang. Het Europese antifoltercomité (CPT) oefent reeds een kwarteeuw toezicht uit op Belgische politiecellen, gevangenissen, jeugdinstellingen, vreemdelingencentra en psychiatrische ziekenhuizen. Wat zijn de bevindingen en aanbevelingen van het CPT met betrekking tot detentie in België? In welke mate worden de aanbevelingen opgevolgd? Dit boek maakt een balans op van de bevindingen en aanbevelingen van het CPT en belicht de uitdagingen voor de toekomst van detentie in België.
Bijdragende auteurs: Henri Berkmoes (advocaat balie van Antwerpen), Tom Daems (KU Leuven), Franky Goossens (KU Leuven), Inge Jeandarme (KU Leuven), Michele Panzavolta (KU Leuven), Stephan Parmentier (KU Leuven), Stefaan Pleysier (KU Leuven), Johan Put (KU Leuven), Marjan Rom (KU Leuven), Joris Vandenberghe (KU Leuven), Laura Vanduffel (KU Leuven), Frank Verbruggen (KU Leuven), Katrien Verhesschen (KU Leuven)
Reflectie over de mogelijke oprichting van een onderzoeksorgaan in België.
In Nederland werd door de Rijkswet van 2 december 2004 de Onderzoeksraad voor Veiligheid opgericht. Deze onafhankelijke raad stelt onderzoeken in naar rampen, ongevallen en incidenten en formuleert op basis daarvan adviezen aan de betrokken actoren om de veiligheid te versterken. De gasexplosie in Gellingen, de treinramp in Buizingen en de trein- en giframp in Wetteren zijn slechts enkele voorbeelden van ernstige voorvallen die zich de afgelopen jaren in België hebben voorgedaan. Gedurende de periode 2010-2011 heeft het Leuvens Instituut voor Criminologie, in opdracht van de Algemene Directie Veiligheid en Preventie (FOD Binnenlandse Zaken) en in samenwerking met het Crisiscentrum, onderzocht of de beleidsmatige reactie ten aanzien van zulke voorvallen adequaat is en of de oprichting van een onafhankelijk onderzoeksorgaan ook zinvol zou zijn in de Belgische context. Dit boek vormt de volgende stap in de reflectie over de mogelijke oprichting van een dergelijk onderzoeksorgaan in België.
Contributors:
Ivo Carmen (ere-procureur des Konings van Leuven), Jolynn Debacker (LINC, KU Leuven), Ira Helsloot (Radboud Universiteit Nijmegen), Tjibbe Joustra (Rijksuniversiteit Groningen), Tijs Kooijmans (Tilburg University), Jeroen Maesschalck (LINC, KU Leuven), Lore Mergaerts (LINC, KU Leuven), Nathalie Namavar (Belgische spoorwegen), Stephan Parmentier (LINC, KU Leuven), Stefaan Pleysier (LINC, KU Leuven), Jaak Raes (Crisiscentrum FOD Binnenlandse Zaken), Dirk Van Daele (LINC, KU Leuven), Pieter van Vollenhoven (Universiteit van Twente)
Reflecties op het leven achter tralies.
De gevangenis is een totaalinstituut en heeft een fundamentele impact op alle aspecten van het leven. De gekooide mens is niet alleen beroofd van zijn vrijheid, hij wordt ook geconfronteerd met de grenzen van het bestaan.
Vanuit zijn ervaring als aalmoezenier in de Centrale Gevangenis van Leuven, schreef criminoloog Achiel Neys (1943-2013) veelvuldig over de belevings- en zingevingsdimensies van de vrijheidsberovende straf. Zijn teksten hebben vandaag nog niets aan actualiteitswaarde ingeboet. Ze nodigen uit tot debat en reflectie, en illustreren de unieke positie die Neys innam in het debat over de strafuitvoering.
De gekooide mens situeert zich op het kruispunt van criminologie, filosofie, theologie en literatuur. Het bundelt de belangrijkste publicaties van Achiel Neys en plaatst deze in dialoog met de hedendaagse gevangenisrealiteit. Die wordt vertolkt door verschillende deskundigen uit Vlaanderen en Nederland die, ieder vanuit een andere achtergrond, reflecteren op het werk van Neys en de relevantie daarvan voor het leven achter tralies vandaag de dag.
Met een voorwoord door Rik Torfs.
Contributors:
Achiel Neys + (KU Leuven), Mohamed Ajouaou (VU Amsterdam), Erik Borgman, (Tilburg University), Tom Daems (KU Leuven), Pieter De Witte (KU Leuven), Katrien Lauwaert (KU Leuven), Sonja Snacken (VUB) en Geertjan Zuijdwegt (KU Leuven).
Over de onvermijdelijke ongemakken van grondwettelijke vrijheid.
Grondrechten. Een enkele fascist, communist of jihadist daargelaten, draagt iedereen ze hoog in het vaandel. Tot je naar de praktijk kijkt: vaandelvlucht volgt zodra rechten ongemakkelijk worden. En ongemakkelijk zijn ze. Onvermijdelijk ongemakkelijk. Ze laten veel ruimte voor choquerend of ronduit vulgair gedrag. De Grondwet is er tenslotte ook voor racisten, hooligans en homofoben.
Veel politici en beleidsmakers daarentegen lijken slechts gelukkig als ze allerlei ongewenst gedrag bij wet kunnen verbieden. Of het nu gaat om boerkini's, negationisme of seksisme: de relatiestatus tussen Wetstraat en rechtsstaat laat zich in het gunstigste geval omschrijven als it's complicated.
Recht werkt bovendien vaak averechts. Ongewenst gedrag bestrijden door het te verbieden en te sanctioneren lijkt aantrekkelijk in al zijn eenvoud. Maar het heeft ook de diepgang van een surfplank: de realiteit laat zich niet zomaar sturen door inktvlekken op papier, zelfs niet als ze in het Staatsblad staan.
Grondrechtenspecialist en rechtsantropoloog Jogchum Vrielink neemt de actualiteit op de korrel. Hij laat steevast een tegengeluid horen wanneer de waan van dag het dreigt te halen en spaart daarbij links noch rechts. Pro Deo bundelt zijn snijdende opiniestukken. Het zijn beschouwingen van een opiniemaker-in-bijberoep. Geboren uit noodzaak: omdat Twitter maar 140 tekens toelaat.
Rethinking the relationship between EU law and Belgian national law.
The relationship between EU law and national constitutional law, including constitutional law in federalism matters, has been subject to an ongoing scholarly debate. This monograph contributes to this debate in two ways. The author argues for an approach to constitutional law that goes beyond the classic - coined dogmatic - understanding of constitutional case law regarding federalism as expounded in Belgian academia. Building on that basis, he sets out to rethink the framework within which the connection between EU law and national constitutional law can be understood. The analysis delves into the relationship (and sometimes tension) between 'rule-of-law' values (which may serve as checks upon instrumental forms of reasoning) and the toolbox deployed in constitutional court case law to accommodate several rather pragmatic needs.
In de gerechtelijke jeugdbescherming valt de laatste jaren een stijgend aantal vorderingen en opgelegde maatregelen te noteren, zowel in zaken met betrekking tot problematische opvoedingssituaties (POS) als jeugddelinquentie (MOF). Deze toename is deels het gevolg van een groeiende instroom van minderjarigen. Daarnaast zijn ook de beslissingen van parketmagistraten en jeugdrechters in de verschillende fases van de gerechtelijke procedure van groot belang. En juist over de manier waarop deze beslissingen tot stand komen, is weinig gekend.
In Het beleid van de jeugdmagistraat onderzoeken de auteurs welke factoren een rol spelen in het beslissingsproces van parketmagistraten en jeugdrechters. Niet alleen bewuste, rationele overwegingen worden daarbij in kaart gebracht. Dit boek biedt een breed overzicht van de vele juridische, psychosociale en menselijke factoren die van invloed zijn op het nemen van belangrijke beslissingen over het leven van een kind of een jongere. De conclusies en aanbevelingen van de auteurs zijn van groot belang voor en toepasbaar in zowel de rechtspraktijk als het jongerenwelzijnswerk.
With a contribution by John Braithwaite himself: 'Opportunities and dangers of capitalist criminology'.
Over the past decades, the Australian social scientist John Braithwaite (1951) has played a crucial role in the development of international criminology. He is universally considered one of the most renowned criminologists of our times and he has characteristically put his scientific engagement at the service of humanity and society by aiming at social justice, participative democracy, sustainable development and world peace. His relentless efforts to create links between the study of criminology and other scientific disciplines has led the K.U.Leuven (Catholic University of Leuven, Belgium) to honour Braithwaite in February 2008 with an honorary doctorate.
In this collection of essays a number of well-known academics reflect on the work of John Braithwaite by addressing two leading questions: What are the implications of a republican theory of justice for criminology and criminal policy? And secondly, what is the role of academic criminology in today's social, political and economic environment? The volume is concluded by an extensive and insightful contribution from John Braithwaite himself, not only reflecting on the preceding essays in the book, but also addressing the challenges and future directions for academic criminology in the present day.
