Filter
Prometheus
-
Nieuw
De rechtsstaat is er niet alleen voor juristen. Hij gaat iedereen aan. De rechtsstaat moet immers bescherming bieden tegen criminele ondermijning, hij faalde bij de Toeslagenaffaire en hij wordt bedreigd door populistische politiek. Wat wordt eigenlijk bedoeld met dit veelzijdige begrip?
In De onvoltooide rechtsstaat laat Ybo Buruma zien hoe de Nederlandse rechtsstaat vanaf de negentiende eeuw geleidelijk aan is ontstaan en zich steeds aanpast aan veranderende omstandigheden en opvattingen. Aan de hand van zes beroemde kinderboeken schetst hij de ontwikkeling van de tijdgeest in zes periodes na 1813. Die vormt de rode draad in een verhaal over wetgeving en rechtspraak, maar ook over slavernij, vrije meningsuiting en allerlei veiligheidsmaatregelen.
Tegen deze achtergrond bespreekt Buruma bij het aanbreken van een nieuw tijdperk waarin de Rule of Law onder druk staat de sterke en zwakke punten van de huidige rechtsstaat.
Prof. mr. Ybo Buruma nam in juni 2025 afscheid als raadsheer in de Hoge Raad der Nederlanden en was daarvoor hoogleraar strafrecht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. -
We leven in een onveilige en onrechtvaardige wereld, ondanks het streven de samenleving juist veiliger en rechtvaardiger te maken. Dat lukt nog onvoldoende, in ieder geval volgens veel burgers. Er zijn geluiden dat de straffen te laag zijn of te hoog, of dat slachtoffers niet goed bediend worden. Werkt ons rechtssysteem inderdaad niet naar behoren?
De troost van gebrekkig strafrecht gaat nauwgezet na waarom de samenleving door velen als onrechtvaardig wordt ervaren. Ligt dat aan het strafrecht, of aan de overheid, of misschien aan de verwachtingen van burgers? Aan de hand van thema's als de groeiende rol van slachtoffers, het opleggen en uitvoeren van straffen, en de ontwikkelingen rond euthanasie zoekt Otte naar een tijdlozer rechtvaardigheidsbegrip dat minder gevoelig is voor de waan van de dag of van het individuele misdrijf.
Rinus Otte biedt niet alleen een verhelderende blik op belangrijke ontwikkelingen in vijftig jaar strafrecht, maar ook een afgewogen en openhartige visie op de veranderende mens en maatschappij, en op zijn eigen persoonlijke overwegingen.
Hoogleraar Rinus Otte kijkt terug op 35 jaar ervaring in het strafrecht, als wetenschapper en als strafrechter. Hij is nu voorzitter van het College van procureurs-generaal en daarmee eindverantwoordelijk voor het Openbaar Ministerie. -
De rechter grijpt de macht
Geert Corstens, Reindert Kuiper
- Prometheus
- 11 November 2020
- 9789044646160
Elke dag is 'de rechtsstaat' op allerlei manieren in het nieuws. In de Urgendadiscussie werd geregeld naar voren gebracht dat de rechter de macht naar zich toe had getrokken. Politici verweten rechters dat ze op hun stoel waren gaan zitten. Al die stemmen geven een veelkleurig beeld. Maar wat houdt een democratische rechtsstaat eigenlijk in? En wat is de rol van de rechter? Dat zou iedereen in grote lijnen moeten weten. Geert Corstens en Reindert Kuiper beschrijven levendig en uiterst toegankelijk hoe de rechtsstaat in de praktijk werkt, hoe de macht in de rechtsstaat niet gegrepen, maar gedeeld wordt. Aan de hand van concrete voorbeelden maken ze dat duidelijk. Niet alleen Urgenda, de Filipijnse 'war on drugs' en SyRI, maar ook het vrouwenkiesrecht (SGP), Srebrenica, de Amerikaanse rassenstrijd, Kennedy en Obama, Mussolini en Berlusconi, Hongarije, Polen en Turkije, Napoleon, peepshows en andere zaken passeren de revue. Wat is er moeilijk aan de vraag of een pedofielenvereniging verboden moet worden? En waarom is het geen grap als Berlusconi de rechterlijke macht de 'kanker van de samenleving' noemt of rechters in de brexitprocedure in landelijke media als 'enemies of the people' worden weggezet? Op deze en vele andere vragen geeft dit boek antwoord.
Geert Corstens is voormalig president van de Hoge Raad.
Reindert Kuiper is raadsheer in het Gerechtshof Amsterdam. -
Intuïtie maakt meer kapot dan je lief is
Harald Merckelbach
- Prometheus
- 13 September 2017
- 9789044634402
We zijn moraalridders. We nemen elkaar de godganse dag de maat. We hebben minder dan een seconde nodig om de een aardig en de ander een schurk te vinden. En daar maken we onze medemens vervolgens ruimhartig deelgenoot van, bij de koffiemachine of op Twitter. Dat schept een band. Maar met die intuïties van ons slaan we voortdurend de plank mis. Vooral in de rechtszaal kan dat dan verkeerd uitpakken. Intuïtie maakt meer kapot dan je lief is laat zien wat er dan gebeurt.
Het gaat over boeven die er reuze sympathiek uitzien en daarom de dans ontspringen. Over onschuldige burgers die we een misdaad in de schoenen proberen te schuiven. En over verstandige politiemensen, officieren van justitie, rechters en getuigen-deskundigen die toch miskleunen. Wat moeten we dan wel doen? Het korte antwoord: onze intuïtie hevig wantrouwen en zo lang mogelijk buiten de deur houden. Het langere antwoord, geïllustreerd aan de hand van luchtige, hilarische, maar ook tragische voorbeelden, is dit boek.
Harald Merckelbach (1959) is hoogleraar rechtspsychologie aan de Universiteit Maastricht. Hij schrijft wetenschapscolumns voor NRC Handelsblad. Hij trad vaak op als getuige-deskundige in strafzaken. -
Volgens de Fragile States Index Score is Nederland een van de stabielste landen ter wereld. Toch lijkt het of de Nederlandse samenleving ontwricht raakt. Maatschappelijke verbanden vallen uit elkaar. Verschillen tussen bevolkingsgroepen worden groter. Kansen worden steeds minder gelijk verdeeld. De politiek versplintert.
Na een zoektocht die onder meer langs Montesquieu, het Nieuwe Testament en Paaseiland voert, beantwoordt Ferdinand Grapperhaus de vraag of er nog een toekomst is voor de Nederlandse rechtsstaat en samenleving.
Ferdinand Grapperhaus (1959) is advocaat in Amsterdam en hoogleraar Europees arbeidsrecht in Maastricht. Hij schreef in 2013 Terug de polder in, en heeft een wekelijkse column in Het Financieele Dagblad. -
De rechtsstaat moet je leren
Geert Corstens, Reindert Kuiper
- Prometheus Bert Bakker
- 30 Oktober 2014
- 9789035143081
Elke dag is `de rechtsstaat in het nieuws. Maar wat houdt onze democratische rechtsstaat eigenlijk in? Dat zou iedereen in grote lijnen moeten weten. In De rechtsstaat moet je leren beschrijft Geert Corstens, scheidend president van de Hoge Raad, met medewerking van Reindert Kuiper levendig en uiterst toegankelijk hoe de rechtsstaat in de praktijk werkt. De nadruk ligt daarbij op de rol van de rechter. Daar komen de spanningen die zich in een rechtsstaat ophopen vaak tot ontlading. Aan de hand van concrete en vaak actuele voorbeelden wordt duidelijk wat de rechter doet en waarom dat waardevol is. Wat hebben minimumstraffen en Srebrenica met de rechtsstaat te maken? Wat is er moeilijk aan de vraag of een pedofielenvereniging verboden moet worden? Waarom is het geen grap als Berlusconi de rechterlijke macht de `kanker van de samenleving noemt? Op deze en vele andere vragen geeft De rechtsstaat moet je leren het antwoord.
Geert Corstens is tot 1 november 2014 president van de Hoge Raad der Nederlanden. Daarvoor was hij onder meer officier van justitie in Arnhem, hoogleraar straf(proces)recht en raadsheer in de strafkamer van de Hoge Raad.
