Na een moordende pestepidemie verliest de beroemde wetenschapper Faust alle geloof in zijn vak. De voormalige idealist overweegt zelfs uit het bestaan te stappen, na nog één keer de roes van het volle genot op te zoeken. 'Zich kapotleven' - dat is het motto. Na een helletocht keert Faust terug naar de wetenschap in de hoop zelf nieuw leven te scheppen. Te laat. Faust blijkt volstrekt overbodig geworden, als mens én als wetenschapper. 'Oust Faust: weg ermee!'
Tom Lanoye (1958) is een van de meest veelzijdige en gelauwerde auteurs van ons taalgebied. Hij ontving voor zijn oeuvre zowel de Gouden Ganzenveer als de Constantijn Huygensprijs. Zeven van zijn romans vormden de basis van een film of een tv-serie en er is werk van hem vertaald en gespeeld in meer dan vijftien talen. Hij schreef eerder het Boekenweek- en het Poëziegeschenk en staat ook bekend als performer en polemist. Hij leeft en werkt in Antwerpen en Kaapstad.
'Ik heb twee zusters. Ik had het ook liever anders gehad, maar het is niet anders.'
In Hoekstenen, een pikzwarte komedie op het scherpst van de snede, houden drie zusters elkaar in een wurgende houdgreep. De krachtige, jonge vrouwen gebruiken hun verbale geweld maar voor een ding: het verleden begraven, ten koste van alles. Maar het verleden wil helemaal niet begraven worden. De enige troost is de Albert Heijn.
Dit betreft de originele toneeltekst.
De oorlog tussen Athene en Sparta duurt maar voort en de ene ramp volgt op de andere. De vrouwen van beide staten besluiten, oorlogsmoe als ze zijn, de mannen ertoe te pressen vrede te sluiten door middel van een seksuele staking en bezetting van de Akropolis.
Onder de komische vernislaag schetst Aristofanes het lijden van de burgers, met name van de vrouwen: zij verliezen hun kinderen, hun echtgenoten en daardoor inkomen en veiligheid.
Hij beschrijft de corruptie en stupiditeit van politici en de sociale onrust, die daar het gevolg van is. Daartegenover staat het ideale beeld van de vrede: huiselijk geluk, feesten, mooie vrouwen, eten en drinken en goede contacten met de buurvolkeren.
De negentiende-eeuwse controverse rond `Les Passions humaines' van Jef Lambeaux, het meest besproken kunstwerk uit de Belgische geschiedenis, inspireerde Erwin Mortier tot een groots toneelstuk. Al bij de presentatie van het ontwerp in 1889 zorgt het beeldhouwwerk voor een tweestrijd tussen enthousiaste liberalen en boze katholieken die verontwaardigd zijn over het blasfemische en pornografische karakter ervan. Die controverse wordt alleen maar erger wanneer koning Leopold de opdracht geeft om het werk in marmer uit te voeren.
Het is Erwin Mortier toevertrouwd om de menselijke drama's, maatschappelijke tegenstellingen en ideologische gevechten die er achter de ophef schuilgaan haarscherp en met humor en wellust om te smeden tot een denderend toneelstuk.
Passions humaines zal in de zomer van 2015 veelvuldig worden opgevoerd door een tweetalige cast. De Franse vertaling van Marie Hooghe is onderdeel van deze uitgave.
Op hoop van zegen is de geschiedenis van een vissersgemeenschap die ondanks het negentiende eeuwse kapitalisme probeert te overleven. Herman Heijermans laat zien hoe rechtsongelijkheid en afhankelijkheid tot sociale misstanden leiden. Het toneelstuk is een verbitterd gevecht tussen sociale klassen en schetst ook hoe mensen hun eigen vooruitgang saboteren. `Je zou je twee hande late kappe om 'r weer bij te komme, wéér genegerd te worde, weer uitgevloekt as 'n schooier, wéér geregeerd as 'n slááf...' Op hoop van zegen is een krachtige literaire vertelling en een van Herman Heijermans' beste werken.
De monoloog La voix humaine van Jean Cocteau uit 1928 is een klassieker. Het stuk heeft sinds 1930 vele roemrijke opvoeringen gekend, zowel in het theater als in de opera. Daarnaast werd het verfilmd. Ook Toneelgroep Amsterdam heeft het stuk sinds 2009 op zijn repertoire staan. Aan het woord is een vrouw die telefoneert met haar ex. Wat hij zegt, kunnen we proberen af te leiden uit de reacties en insinuaties van de vrouw, maar we horen het niet. Ramsey Nasr heeft zich altijd afgevraagd: wie is dat aan de andere kant van de lijn?
De andere stem is het hedendaagse antwoord van Nasr, dat qua literaire en theatrale kracht niet onderdoet voor Cocteaus monoloog en samen met diens tekst een dialoog vormt. Waar Cocteaus theatermonoloog vooral het tragische verhaal van één vrouw schetst, benadrukt deze nieuwe tekst het onontwarbare verbond van een koppel dat wanhopig tracht los te komen van elkaar, maar daar niet in slaagt.
Na een afschuwelijke aanslag in het hart van Europa neemt de moeder van de gedode terrorist het woord. Zonder haar zoon te vergoelijken of zichzelf te sparen, neemt ze de maat van de tijd waarin ze leeft.
Zo bouwt ze zich om, met smartelijk en soms rancuneus genoegen, tot een spiegel van een hele samenleving. 'Had mijn zoon zijn daden gepleegd in oorlogstijd, en in het uniform van ons leger? Hij had een monument gekregen.'
Tom Lanoye staat bekend als auteur van omvangrijke projecten, zoals zijn monumentale moederroman Sprakeloos, de driedelige familiesage Het goddelijke monster of de twaalf uur durende Shakespeare-bewerking Ten oorlog.
Maar ook in fijnzinnige miniaturen betoont hij zich een meester. GAZ. Pleidooi van een gedoemde moeder vormt daarvan het bewijs. Het is een Lanoye pur sang: emotie, bevlogenheid en politieke analyse, gevat in een altijd sprankelende stijl.
De pers over eerder kort proza van Lanoye:
'Benijdenswaardige klasse.'
DE STANDAARD
'In de traditie van Hugo Claus en William Faulkner.'
HET VRIJE WAASLAND
'Als door Harry Mulisch ingeblazen.'
NRC HANDELSBLAD
'Ontroering en besef van tragiek.'
HET PAROOL
In Para wordt de vergeten Belgische humanitaire missie in Somalië (1992-1993) tot leven gebracht. Belgische elitetroepen, de beruchte paracommando's, namen er deel aan een VN-vredesmacht. Het betrof de grootste en langste vredesoperatie van Belgen in Afrika. Maar naast nobele doelstellingen, waren er ook heel wat wanpraktijken. Foto's van een jongen die zogenaamd door twee para's boven een vuur werd geroosterd gingen de wereld over. Na de gebeurtenissen in Rwanda in april 1994 lijkt 'Somalië' echter collectief naar de
achtergrond te zijn verdrongen. De para's zelf zwegen.
Veel mensen zullen het verhaal van Anne Frank somber en deprimerend vinden en haar als symbool zien voor de miljoenen anderen die stierven in de Tweede Wereldoorlog. En daar hebben ze natuurlijk helemaal gelijk in. Aan de andere kant doet het Anne tekort. Zij was namelijk geen somber persoon. Ja, ze kon somber zijn en verdrietig en aan diepgaande introspectie doen, maar ze was ook vrolijk, charismatisch, inspirerend en volkomen uniek.
Vandaar dat dit toneelstuk niet alleen haar levensverhaal vertelt, maar ook haar innerlijke leven beeldend maakt. In dit toneelstuk komen in elke akte bedenksels voor, dat zijn meestal combinaties van Anne's eigen fictieve verhaaltjes en die van anderen, vanuit de boeken die ze las. Zo komen de wolf en de zeven geitjes langs, maar ook Zeus en Prometheus en Faust. Je kunt die bedenksels als aparte toneelstukjes zien binnen het grote toneelstuk. Als vrolijke noten tussen-door. Maar het zijn ook metaforen van het leven in het achterhuis. Beeldende vormen van wat er in Anne zelf omging.
Door deze afwisseling is het naast een ernstig ook een vrolijk toneelstuk geworden, een stuk met meerdere lagen, in lijn met het karakter van Anne zelf. Het is de bedoeling dat Anne op deze manier zo dichtbij mogelijk komt.
Marieke Nijmanting (1967) is psycholoog, beeldend kunstenaar en schrijfster. Zij heeft inmiddels vele boeken op haar naam staan, waaronder boeken voor psychologen, kinderboeken en twee romans. Een greep uit haar eerdere toneelstukken:
- Om op te vreten (met Cyrano de Bergerac, Carmen, Sweeney Todd en Dorian Gray)
- De geheime kerstentuin (naar o.a. Tsjechov en Alice in Wonderland)
- Smoothie Shakespeare (een mix van 5 Shakespeare stukken)
- Een dolend ridderverhaal met Don Quichot en Koning Arthur
- De helse tocht van Faust en Odysseus
De eerste helft van de vorige eeuw.
Twee vrouwen zijn onderweg.
Op de vlucht uit angst voor oorlog.
Op tocht vol goede hoop.
Ze doorkruisen Europa.
Een odyssee in een continent dat op springen staat.
Ze komen aan op de plek waar ze oud zullen worden.
Alleen.
Ze staren voor zich uit.
Of ze kijken achterom.
Daar ligt het ergens. Hun vaderland.
Adela en Helena is een aangrijpende theaterproductie over het leven van Adela Rozenbaum en Helena Woronzowa, de moeders van respectievelijk Jean Kluger en Hans Kusters.
Antigone in Molenbeek is het prangende relaas van een jonge vrouw die op zoek gaat naar haar dode broer. Zij wil niets liever
dan hem kunnen begraven, maar dat blijkt onmogelijk.
Verwijzend naar de bekende tragedie van Sophocles schreef Stefan Hertmans een uiterst actuele, beklemmende en poëtische tekst over medeleven met iemand die helemaal alleen is komen te staan: de zus van een zelfmoordterrorist.
Om op te vreten is een toneelstuk voor jongeren, gespeeld door minimaal 10 tot maximaal 20 jonge toneelspelers en met bekende personages als Cyrano de Bergerac, Narcissus, Casanova, Medusa, Carmen, Roxane, Dorian Gray, Sweeney Todd en Miss Lovett. Een stuk om te gruwen en te gieren en ... om op te vreten!
Onder het toneelstuk Om op te vreten liggen dus bestaande verhalen. Mooie klassiekers die hier door elkaar zijn gehusseld en in een nieuwe jas zijn gestoken. Samen vormen ze een nieuw verhaal.
Marieke Nijmanting (1967) is psycholoog, beeldend kunstenaar en schrijfster. Zij heeft meerdere boeken op haar naam staan, waaronder romans, kinderboeken en handboeken voor therapeuten.
Ook schreef zij diverse toneelstukken.
www.nijmanting.nl
marieke@nijmanting.nl
Het toneelstuk De Geheime Kersentuin is gebaseerd op een aantal prachtige klassiekers, zoals De Kersentuin van Anton Tjechov; Alice in Wonderland van Lewis Caroll; De geheime tuin van Frances H. Burnett en Peter Pan van James M. Barrie. Vele personages uit deze bestaande stukken zullen hier terugkomen, zoals Alice, de Hartenkoningin, Mad Hatter, Peter Pan en Fris (de oude butler van het landgoed, met konijnenoren op). Samen vertellen zij een nieuw verhaal. Waarin zowel een kersentuin als een magische tuin bedreigd wordt en er maar één overleeft.
Het is een toneelstuk vol gewauwel en magie. Er wordt gestreden om kersen en gestolen taartjes en tegen de volwassenwereld van hebzucht en miesmuizerij. Wie wint krijgt een vingerhoedje.
De Geheime Kersentuin is een toneelstuk voor jongeren, met minimaal 9 tot ruim 20 toneelspelers.
Marieke Nijmanting (1967) is psycholoog, beeldend kunstenaar en schrijfster. Zij heeft inmiddels vele boeken op haar naam staan, waaronder boeken voor psychologen, kinderboeken en twee romans. Een greep uit haar eerdere toneelstukken:
- Om op te vreten (met Cyrano de Bergerac, Carmen, Sweeney Todd en Dorian Gray)
- Anne Frank, over haar tragische, maar vooral levenslustige en fantasierijke leven
- Smoothie Shakespeare (een mix van 5 Shakespeare stukken)
- Een dolend ridderverhaal met Don Quichot en Koning Arthur
- De helse tocht van Faust en Odysseus
Thomas Mann is 35 als hij tijdens een vakantie in Venetië een jonge knaap ontmoet. Het voorval inspireert hem tot een van zijn bekendste werken: De dood in Venetië. Een eeuw later wordt Nasr gevraagd of hij een theaterbewerking van de novelle wil maken voor Internationaal Theater Amsterdam.
Ramsey Nasr reisde voor het eerst af naar Venetië en verdiepte zich in de setting van Manns intieme novelle, maar ook in Thomas Mann zelf, en diens vrouw Katia Mann. Deze reis leidde tot een boek in twee delen: een prachtige theatertekst én een hoogst persoonlijke beschouwing van Nasr zelf over Mann, Venetië, liefde en kunstenaarschap. Niet eerder kwamen in Nasrs werk de liefde voor theater én voor literatuur zo sterk samen.
In de theatertekst volgen we de schrijver Mann die in de beslotenheid van zijn werkkamer een afsplitsing van zichzelf creëert: Von Aschenbach, de man die doet en is wat de schrijver in zijn persoonlijke leven niet kan of durft te zijn. Nasr verdubbelt hiermee de situatie uit de novelle waardoor de spanning tussen maatschappelijke verwachtingen en persoonlijke verlangens centraal komt te staan.
Door het combineren van deze eigenzinnige theatertekst (Dood in Venetië) met een al even fascinerende beschouwing (Door niemand aangeraakt) plaatst Nasr alle thema's van De dood in Venetië plots midden in deze tijd.
Wat doen we als het begint te stormen en het na dagen nog niet ophoudt? Wat moeten we denken wanneer bomen bloeden? Wat wou de walvis zeggen toen hij zich op de kust wierp?
Massastrandingen is een caleidoscopisch prozagedicht. Het is een poging om op kieren te dansen, tussen afgrond en verwachting, tussen mens en zeezoogdier.
Over Moya De Feyters poëziedebuut Tot iemand eindelijk schreef Ivan De Maesschalck in Poëziekrant: 'Wie de keerzijde van de werkelijkheid verwoordt, brengt een andere kant van de waarheid aan het licht. Wie ziet hoe weinig er nodig is om diezelfde werkelijkheid te transformeren, schopt de benen onder de vertrouwde logica vandaan. De soms groteske vertekening van De Feyters personages doet spontaan denken aan het werk van Kafka en Van Ostaijen.
Rail Gourmet stelt de vraag of we het geluk bereiken door steeds maar onze grenzen te verleggen of door een manier te vinden om ergens te kunnen blijven.
Almschi! The best of Alma Mahler vertelt over menselijke hoogmoed, eenzaamheid en de kolderieke kanten van de liefde. Centraal staat de figuur van Alma Mahler, vrouw van Gustav Mahler, componiste, minnares en muze.
In Daar gaan we weer reageren drie hoogopgeleide, witte West-Europeanen van bijna veertig op een opgehouden spiegel waarin ze een onfris verleden en een complex heden gereflecteerd zien.
Anton de Kom was verzetsheld en schrijver van Wij slaven van Suriname. Johan Ferrier was de eerste president van Suriname, Desi Bouterse is de huidige. Het zijn Surinaamse kopstukken, die bij veel mensen bekend zijn. Dit boekje bevat niet alleen korte theaterteksten over hen, maar ook over Sophie Redmond, de eerste zwarte vrouwelijke Surinaamse arts, tevens actief als actrice en politica. En over Nola Hatterman, die in Paramaribo de eerste kunstacademie van het land oprichtte. En dan is er nog een postume `trialoog' tussen politici Arron, Lachmon en Pengel.
Deze zes portretten van zeven invloedrijke twintigste-eeuwse Surinamers, en één Amsterdamse die zich met hart en ziel verbonden voelde met het land, vormen samen De Suriname-monologen. Ze werden geschreven en opgevoerd onder auspiciën van Stichting Julius Leeft! ter gelegenheid van De Grote Suriname-tentoonstelling die in 2019 in De Nieuwe Kerk in Amsterdam te zien was.
Met bijdragen van: Noraly Beyer, Ayden Carlo, Rudy Lion Sjin Tjoe, Remco Meijer, Bodil de la Parra, Sheila Sitalsing en Paulette Smit.
Samengesteld door John Leerdam en Paulette Smit.
In 1957 publiceerde Hugo Claus zijn vertaling van Dylan Thomas' stemmenspel Under Milk Wood. Bejubeld en verguisd heeft die al die tijd standgehouden.
Nu, ruim zestig jaar later, is het de hoogste tijd voor een nieuwe, eigenzinnige, swingende vertaling die klopt en vloeit. Met behoud van poëzie, spreektaligheid, woordspel en humor. Eigenschappen die we in extremo terugvinden bij de auteur aan wie Thomas zeer schatplichtig was: James Joyce. Under Milk Wood was onder andere bedoeld als een `Welshe Ulysses', en de parallellen tussen het stemmenspel en het klankzinnige meesterwerk Finnegans Wake liggen voor het oprapen. Dichter, toneelschrijver én Joyce-vertaler Erik Bindervoet is de aangewezen taalkunstenaar voor die nieuwe vertaling.
Een geslaagd advocatenechtpaar krijgt te maken met hartstochten die het kantoor geen goed doen. Al komt men tot inkeer en wordt het kantoor gered, het ondergaat een aderlating in de persoon van een jonge vrouwelijke topadvocaat. De troost die zij zoekt brengt een kind voort dat een speelbal wordt tussen de westerse en oosterse cultuur. Het onafwendbare lijkt te gaan gebeuren. Echtbreuk lijkt niet hoogstaand, toch kan het een oplossing bieden.
Dit toneelstuk is niet zozeer een zedenschets als wel het verlangen naar het onbereikbare.
We kennen de verhalen van Don Quichot en Koning Arthur. Don Quichot die zich een ridder waant en vecht tegen windmolens omdat hij ze voor reuzen aanziet. Koning Arthur die met zijn Ridders van de Ronde Tafel op zoek gaat naar de heilige graal. Maar wat als deze twee "ridders" elkaar tegen het lijf waren gelopen? Was hun levensloop dan anders geweest? Minder noodlottig misschien? Het zou zomaar kunnen.
In dit toneelstuk in ieder geval wel. Al verloopt hun ontmoeting zeker niet vlekkeloos. De mannen gaan een woelige strijd aan, met als hoofdvraag: wie is er nu eigenlijk gek? Koning Arthur denkt een sterke zaak te hebben, want Don Quichot vertelt iedereen over zijn verloofde Dulcinea van El Toboso, terwijl zij nog nooit van hem gehoord heeft. Aan de andere kant vindt Don Quichot Koning Arthur van lotje getikt omdat hij zijn vrouw Guinevere nauwelijks ziet staan.
Dus wat is gekker? Iets fantastisch verzinnen of iets moois negeren?
Marieke Nijmanting
Is psycholoog, beeldend kunstenaar en schrijver. Zij heeft inmiddels vele toneelstukken en boeken op haar naam staan, waaronder boeken voor psychologen, kinderboeken en romans.
Een Vlaamse bekeerlinge vertrekt naar oorlogsgebied om daar haar toekomst op te bouwen. Haar familie is onthutst en gaat op zoek naar antwoorden. Ze komen terecht bij een opportunistische reisleider die reizen aanbiedt naar conflictgebieden. In plaats van antwoorden te geven, laat de reisleider oude trauma's weer opspelen.
In het legendarische Ten oorlog zette Tom Lanoye acht koningsdramas van Shakespeare naar zijn hand. In Hamlet versus Hamlet maakt hij een even gedurfde en ingrijpende bewerking van `het stuk der stukken.
Hamlet wordt algemeen gezien als het eerste moderne theaterpersonage - hij dubt meer dan hij handelt. Als `halfwas voelt Hamlet zich bovendien verpletterd door de wereld van de volwassenen. Zo ontstaat een personage dat weifelt tussen zelfhaat en zelfoverschatting, tussen minachting voor zijn zwakke zelf en minachting voor de onzuivere wereld.
In het nastreven van zijn ambities en in het bestrijden van zijn angsten komt hij, tijdens een onverwachte en krachtig nieuwe eindscène, letterlijk oog in oog te staan met zichzelf: Hamlet versus Hamlet.
Tom Lanoye (1958) staat bekend als auteur van succesromans als Kartonnen dozen, Sprakeloos en Gelukkige slaven. Maar zijn grootste talent ligt misschien nog in het theater. Veel van zijn stukken werden gespeeld op Europese festivals en zijn nu al klassiek - Mefisto for ever, Mamma Medea, De Russen!, Bloed & rozen, Atropa, et cetera.
Lanoye kreeg de Constantijn Huygens-prijs 2013 voor zijn hele oeuvre.
De pers over Lanoyes toneelwerk:
`Een kroon voor Lanoye! de Groene Amsterdammer
`Groots theater over grootse themas. de morgen
`In de beste der shakespeareaanse tradities Le Monde
`Interessant, vernieuwend en rijk. Financial Times
`Geniaal en pakkend. Frankfurter Allgemeine Zeitung
`Lanoye preludeert op Shakespeares teksten zoals een meesterpianist op composities van grote componisten Vrij Nederland
Deze toneeltekst, waarvan de titel werd ontleend aan een lezing van Jan-Peter Balkenende, is een huzarenstuk van de bovenste plank. Beginnend met een door Nederlands grootste acteur uitgesproken grafrede op de begrafenis van premier Balkenende en gesitueerd in een verre of minder verre toekomst overschouwt Ilja Leonard Pfeijffer hoe Nederland vanaf het einde van de twintigste eeuw in rap tempo ten onder is gegaan. Wat al begon in onze tijd is met grote consequentie voortgezet in Balkenendes politiek. Leve de VOC-mentaliteit.De uitdaging zit hem niet alleen in het gekozen onderwerp en het perspectief van waaruit dit belicht wordt, maar ook in de vorm. Pfeijffer heeft gekozen voor het raamwerk van een klassieke tragedie in vijf bedrijven, geschreven in rijmende alexandrijnen in de toon van de grote Vondel. Je moet maar durven.
Op de luchthaven van Malpensa nabij Milaan wachten twee Nederlandse zakenlieden op de vertraagde vlucht naar Rome Fiumicino. Om de tijd te doden raken ze met elkaar in gesprek. Dat wil zeggen: ze spelen dat ze elkaar niet kennen. Dat is in het grootste belang voor hun beider veiligheid. Niemand mag weten van hun gevaarlijke, destructieve en misdadige missie, die zij uit verveling en decadentie op touw hebben gezet. En bovendien mag niemand weten dat zij thans, nu hun vlucht vertraging heeft, uit eenzelfde verveling en decadentie het welslagen van hun missie roekeloos in de waagschaal stellen door te denken dat zij goed kunnen acteren.
Na De eeuw van mijn dochter brengt Ilja Leonard Pfeijffer wederom al zijn theatrale talent in stelling voor een toneelstuk waarin de maatschappelijke actualiteit op even onnavolgbare als avontuurlijke wijze gedrenkt wordt in het literaire erfgoed van de klassieken. Het stuk wordt ten tonele gevoerd door het gezelschap Annette Speelt, met rollen voor Thijs Römer en Michel Sluysmans.