Cossee
-
Afscheid kan bedrukkend of bevrijdend zijn, oud zeer beëindigen of verwachtingsvol iets nieuws aankondigen. Vaak hebben we niet eens door of iets het begin van een einde was of het begin van iets onverwachts. Alleen in de herinnering krijgt alles kleur en betekenis, het puzzelstuk wordt onderdeel van een geheel, een gebeurtenis, een biografie.
In Kunstmatige intelligentie verraadt een wiskundige de vluchtplannen van zijn collega en beste vriend aan de Stasi. Maar de verijdelde vlucht leidt voor de vriend tot een gelukkig huwelijk, dat hem in het Westen nooit gegeven zou zijn. Was het schandelijke verraad zo bezien niet in werkelijkheid een vriendendienst? En laat het resultaat (geluk) de morele maatstaf (verraad) niet in een onverwacht ander licht zien? Net als de andere acht verhalen is ook Kunstmatige intelligentie een kleine thriller over de eeuwenoude kwesties van liefde, vriendschap en trouw, waar wij met alleen de moraal niet verder komen.
In Na de opera volgen wij twee klasgenoten die elkaar in de operapauze na dertig jaar en een abrupt beëindigde vriendschap voor de eerste keer weer terugzien. Misschien kunnen wij, suggereert de vrouw, de fout van toen weer goedmaken, en blijf je vannacht bij mij? Deze onverwachte nabijheid leidt in dit meesterlijke liefdesverhaal tot een verpletterend dubbelzinnig inzicht.
Net als in zijn veelgeprezen verhalenbundel Zomerleugens gaat het Schlink om de vaak onopgemerkte gebeurtenissen die een leven veranderen, verwoesten of juist vleugels geven, om gemiste kansen, een verdrongen verleden, om vertrouwen en verraad: alleen wie zonder zonde is, werpe de eerste steen. -
In beslag genomen door een mysterieuze ziekte verliest een charmante actrice de grip op haar huwelijk, op haar dochter van elf en op haar leven. Haar bruisende bestaan in Amsterdam wordt steeds stiller; eerst voelt ze zich nog vertrouwd in haar eigen wijk, dan nog in de paar straten rondom haar huis, en uiteindelijk zoekt ze enkel haar toevlucht tot de matras dat voor de schouw in haar woonkamer ligt. Voor de buitenwereld wordt ze volledig onbereikbaar. Zelf overschat ze haar toestand en mogelijkheden, is jaloers op haar gezonde ex-echtgenoot en woedend op wat hij voor haar doet. De situatie verslechtert dermate dat ze haar dochter slechts eens in de week een uur onder toezicht mag zien.
Elk ongelukkig gezin is ongelukkig op zijn eigen wijze. Een goede moeder beschrijft de dynamiek in zo'n gezin, de ontwikkelingen binnen een huwelijk en de ups en downs van
ouderschap. Aan de hand van WhatsAppberichten, spraakmemo's en medische dossiers creëert Van Mersbergen een schrijnend beeld van het zorgsysteem in Nederland en de angst daar een kind aan te verliezen. Met een scherp oog voor de psyche schetst hij de ervaring van het verlies van stabiliteit binnen een familie.
'Een goede moeder' is een dubbelzinnige liefdesverklaring aan een huwelijk en een schets van alle vormen die onmacht, loyaliteit en verraad kunnen aannemen. Ouders, kinderen en instanties draaien om elkaar heen om mogelijk te maken wat deze vrouw vertwijfeld wenst: een goede moeder te zijn. -
`Makumbi's proza is onweerstaanbaar en meeslepend, vol humor, gevoel en
charme - het is briljant en bijtend, poëtisch en genuanceerd. De lezer van De
eerste vrouw wordt beloond met een van opmerkelijkste heldinnen uit de literatuur
en de ongelooflijke eer om aan haar zijde mee te reizen.'
- The New York Times
De eigenwijze Kirabo groeit op bij haar grootouders op het platteland van Oeganda. Ze wordt omringd door vele vrouwen - grootmoeder, tantes en een beste vriendin -, maar voelt desalniettemin het gemis van haar moeder, die ze nooit heeft gekend. Hoewel de familie wanhopig probeert Kirabo in bedwang te houden, gaat ze op zoek naar antwoorden over haar oorsprong. Zo begint de zoektocht naar haar eigen plek op de wereld - een reis van het platteland naar de hoofdstad Kampala, van het veilige nest van de grootouders naar het onbekende, luxe huis van haar vader. Tegelijkertijd wordt Oeganda geteisterd door de bloedige dictatuur van Idi Amin. Makumbi schetst het leven in onvoorspelbare en gewelddadige tijden.
De eerste vrouw is een grootse en tegelijkertijd diep persoonlijke roman over verlangen en opstand, geïnspireerd door de Oegandese scheppingsmythe en feministische rebellie. Een indringend portret over wat het betekent om vrouw te zijn in een gezin, in een gemeenschap en in een land dat vastbesloten lijkt om Kirabo's ideeën te dwarsbomen.
Jennifer Nansubuga Makumbi (Kampala) schrijft romans en korte verhalen. Ze studeerde en doceerde Engelse literatuur in Oeganda, voordat ze haar studie in 2001 voortzette in Manchester, Groot-Brittannië, waar ze nu doceert. Met haar debuut Kintu (Cossee, 2020) won ze diverse prijzen. Het boek wordt bejubeld als dé grote Oegandese roman, een moderne klassieker, en ontving internationaal lyrische recensies. -
Nieuw
Hij is een onstuimige violist uit Boston, zij is een Nederlandse onderzoeker aan het Centrum voor Joodse Geschiedenis in Manhattan. Samen beginnen ze aan een nieuw avontuur. Ilse vaart met haar partner in een oude woonboot met de naam Duet op de Hudson, met als eindbestemming de haven van New York. En ze is zwanger van hun kind. Ze zou op een roze wolk moeten zitten, maar overgeleverd aan de wetten van het water en de realiteit van de gammele woonboot met haar bevroren leidingen, blijkt de werkelijkheid grimmiger. Ilses partner raakt steeds meer geobsedeerd door extreemrechtse samenzweringstheorieën die rondgaan op het internet en in de media. Met het groeien van haar buik groeit bij hem ook zijn angst voor een duistere wereldheerschappij, en ontstaat er in die kleine boot een onoverbrugbare kloof.
Hoe kan iemand zich staande houden en een kind opvoeden in een wereld die steeds gewelddadiger en onzekerder lijkt te worden? Wat doe je als die buitenwereld je huis binnenkomt en zijn intrek neemt in de persoon van wie je houdt?
Op een wervelende, poëtische manier vertelt Lazaroms het verhaal van een zwangerschap, een relatie, een geboorte. Om vat te krijgen op de situatie en haar eigen innerlijke demonen zoekt ze haar toevlucht in de werken van auteurs als Valeria Luiselli en Carmen Maria Machado. Als een levenslijn wanneer de situatie op het water onhoudbaar wordt. Als een vlot dat haar uiteindelijk uit de woonboot Duet haalt, weg van New York en de Verenigde Staten, en weg van haar partner, naar de geheel nieuwe realiteit van eenouderschap. -
Nieuw
Disoriëntaties is een vlijmscherpe tour de force, een sonnettenkrans zoals die in de wereldliteratuur hoogstzelden is geschreven. De twintigjarige Aarens debuteert met een episch gedicht over de mythen die we verloren hebben en de rol die oude verhalen in ons leven spelen. Zij schenkt de lezer een geschiedenis van de wereld, van de oerknal en de verdrijving uit het paradijs tot onze huidige onzekere tijd. Het is een hartstochtelijk pleidooi voor de verbeelding, verpakt in een universeel verhaal over de liefde, de dood, het verlangen naar kennis en het recht op rebellie.
De publicatie van een eerste cyclus uit Disoriëntaties in poëzietijdschrift Het Liegend Konijn leverde een vloed aan lovende reacties op: `Evi Aarens schreef een sonnettencyclus die zo goed is dat je in verwarring raakt,' schreef Hans Puper in Meander Magazine, `want hier manifesteert zich een natuurtalent dat de schijn wekt al zeer ervaren te zijn.' In Mappalibri roemde Dirk de Geest haar `klassieke en eigentijdse verzen, gemaakt volgens de regels van de kunst maar getuigend van een grote stilistische souplesse.' Met de verschijning van Evi Aarens heeft Nederland er niet alleen een vitale
jonge dichter bij, maar met Disoriëntaties ook een trefzeker hedendaags antwoord op de grote, klassieke gedichten uit de Nederlandse literatuur.
Disoriëntaties is de eerste van vijf boeken die samen de Europapentalogie vormen. Deze pentalogie zal verder bestaan uit Fausta (een gedicht in 33 canto's verwacht in 2024)
en drie romans (verwacht in 2022, 2025 en 2027). -
Len Howard (1894-1973) bracht de tweede helft van haar leven door in een klein, afgelegen huisje op het Engelse platteland. Daar schreef ze twee internationale bestsellers over de mezen, roodborsten, mussen en andere vogels in en rond haar huis. Voor wie er anno 2016 langsloopt, doet enkel het naambordje `Bird Cottage' nog denken aan haar wonderlijke levensverhaal.
Het raam van het vogelhuis stond altijd open, de koolmezen en mussen waren vrij om te komen en te gaan en landden op de typemachine van Len Howard zodra ze ging zitten om haar ervaringen met de dieren op te schrijven. Hoewel ze van huis uit geen bioloog was, was ze een pionier op het gebied van onderzoek naar dieren: ze bestudeerde de vogels op basis van vertrouwen en vrijheid, en observeerde hun karakters, eigenaardigheden en gewoontes. En intussen groeiden de wederzijdse waardering en vriendschap.
Howard wist als meisje al dat ze niet in haar geboortedorp in Sussex zou blijven. De soirées en romantische intriges van het gegoede landleven aan het begin van de vorige eeuw stelden haar steeds weer teleur. Bij de dirigent Malcolm Sargent begon ze haar carrière als violiste, die ze afbrak om naar Ditchling in Zuid-Engeland te vertrekken. Hier bouwde ze een bijzondere band op met de vele vogels in en rond haar cottage. Koolmezen sliepen in huisjes boven de rand van de deur en speelden tikkertje rond de lamp, of gebruikten haar kussens als glijbanen. Haar muzikale gehoor stelde haar bovendien in staat de vele nuances in hun talen te horen - als ze de postbode en bezoekers tenminste op afstand wist te houden.
Wat dreef Howard tot het radicale omgooien van haar leven, tot het kiezen voor een leven buiten de gebaande paden? Wat zeggen de levensverhalen van koolmezen ons over de mensenwereld? En is het mogelijk om je te ontworstelen aan de verwachtingen van anderen? Eva Meijer stuitte als filosoof op het onderzoek van Howard, dat onterecht in de vergetelheid is geraakt. Het vogelhuis draait om muziek en vogelzang, mensenmanieren en koolmeesconventies, en uiteindelijk om wat het betekent om ergens thuis te horen. -
Vera groeit op in een welgesteld Joods gezin, maar valt voor Milos, een arme Servische dorpeling. Samen beleven ze een grootse liefde, versterkt door een misschien nog wel grotere toewijding aan hun geloof in het communisme en een rechtvaardige wereld. Ze nemen deel aan de partizanenstrijd tegen de nazi's en aan het eind van de oorlog wordt hun dochter Nina geboren.
Na conflicten tussen Tito en Stalin wordt Milos onverwacht gearresteerd als verrader. Gedesillusioneerd pleegt hij zelfmoord in zijn cel. Vera wordt opgepakt en voor een onmogelijke keuze gesteld: Milos als verrader erkennen en vrijuit gaan, of zelf in een kamp belanden. Vera's liefde voor Milos gaat boven alles en zij kiest voor hem. Op Goli Otok, een kaal eiland voor de kust, wordt zij drie jaar lang vastgehouden en gemarteld. Haar zesjarige dochtertje blijft alleen achter.
Vera's keuze zou nog generaties lang doorwerken. Op haar negentigste verjaardag stellen haar dochter en kleindochter voor met Vera naar Goli Otok af te reizen om erachter te komen onder welke omstandigheden zij haar dochter destijds in de steek liet. De reis legt de meest tegenstrijdige emoties bloot - angst, liefde en barmhartigheid - die het weefsel van een familie voor altijd kunnen veranderen.
Het leven speelt met mij laat zien hoe en waarom wij soms tot de meest onmogelijke beslissingen worden gedreven. Grossman beschrijft als geen ander hoe trouw en politieke ideologie de kern van een gezin kunnen raken en de grens tussen standvastigheid en verraad vervaagt. -
Ze leren elkaar op een middag in een Londense bibliotheek kennen. Harry, een gevoelige natuur- en literatuurliefhebber, raakt gefascineerd door de wilskrachtige Evelyn. Ze blijven samen, in tijden van oorlog en tijden van vrede, en doen allebei hun uiterste best. Evelyn probeert van hun eigenwijze dochters fatsoenlijke vrouwen te maken en geniet van haar trips naar Europa, Harry doet er alles aan om zijn middenstandersdroom van een groot en licht huis met een ruime keuken waar te maken. Geluk is hard werken, en dat is vaak uitputtend en slopend. Maar hoewel het huwelijk standhoudt, blijkt het moeilijker elkaar na dertig, vijftig, zeventig jaar met een liefdevolle blik te bekijken.
Kathy Page is een meester van de tussentonen en laat ons zien hoe de gevoelens van deze twee doodgewone mensen met de tijdgeest ver-anderen. Een huwelijk dat leest als een thriller, verteld in prachtige taal. -
Op een eiland verdwijnt op mysterieuze wijze steeds meer: hoeden, vogels, boeken, rozen... En de verdwijningen blijven serieuzere proporties aannemen. Telkens wordt het straatbeeld weer wat leger en vertoont het geheugen van de inwoners grotere gaten. De enkelen die blijven herinneren, vrezen voor hun leven. Ze zijn bang voor de draconische geheugenpolitie die de taak heeft over deze collectieve vergetelheid te waken en te zorgen dat wat verdwenen is, vergeten blijft. Vervolgingen zijn aan de orde van de dag.
Wanneer een jonge schrijver ontdekt dat haar redacteur in gevaar is voor de geheugenpolitie, maakt ze een schuilplaats onder haar vloer om hem te verbergen. Terwijl angst en verlies hen omringen, klampen ze zich samen vast aan haar schrijven als een laatste redmiddel om het verleden te bewaren.
In De geheugenpolitie reflecteert Yoko Ogawa op totalitarisme en stil verzet, evenals op wat ons nog menselijk maakt. als steeds meer van wat wij kennen verdwijnt. Een meesterlijk verhaal over het houvast dat literatuur kan bieden, over de kracht van het geheugen en de verwoesting die wordt veroorzaakt door het verlies ervan - van een van Japans grootste schrijvers. -
Op een mistige ochtend, op een van de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog, blaast kapitein Armand op zijn fluit. Alfa Ndiaye en Mademba Diop, twee Senegalese soldaten die ver van huis vechten voor de Franse overwinning, springen samen met hun kameraden op uit de loopgraven om de Duitsers te lijf te gaan. Enkele seconden later ziet Alfa hoe Mademba, zijn jeugdvriend, zijn meer-dan-eenbroer, dodelijk gewond ter aarde stort. Alfa blijft achter in de waanzin van de oorlog en is vastbesloten om Mademba te wreken. Als hij daarmee zijn kameraden schrik aanjaagt wordt hij overgebracht naar het lazaret, achter de linies, weg van het slagveld. Ver van huis, op een vreemd continent en omgeven door mensen met een andere huidskleur, die een taal spreken die hij nauwelijks beheerst, vertelt Alfa zijn verhaal - dat van Afrikaanse soldaten die met een geweer in de ene en een kapmes in de andere hand werden gebruikt voor de oorlogsmachinerie. David Diop laat ons in een hypnotiserende stijl en in poëtische en precieze taal zien hoe ver de liefde voor een dierbare kan gaan. Meer dan een broer is nu al een moderne klassieker, een hernieuwde aanklacht tegen de verschrikkingen van de oorlog.
-
Hitler ging nooit alleen op stap. Altijd moest iemand hem begeleiden. Zijn politieke leven en zijn privéleven waren onlosmakelijk met elkaar verbonden. Historica Heike Grtemaker vond in de omvangrijke correspondentie van Rudolf Hess - Hitlers privésecretaris en plaatsvervanger - zeldzame inkijkjes in de persoonlijke contacten van Hitler. Deze brieven en vele andere, deels onbekende documenten laten zien dat de mythe van de eenzame, sociaal gestoorde Führer en zijn blind gehoorzamende volgelingen pure fictie is. In zijn hofhouding waren feesten, vleierij en intriges aan de orde van de dag. Maar wie behoorden er tot Hitlers vertrouwelingen? En wat was hun rol in het grote machtsspel?
Hitlers hofhouding vormde zich in München tijdens zijn entree in de 'hogere kringen'. Van pianofabrikant Bechstein leerde hij tafelmanieren, bij Siegfried en Winifred Wagner in Bayreuth maakte hij kennis met 'arische' muziek en 'Nibelungen-trouw'. Maar de kring van vertrouwelingen beleefde door zwartmakerij, jaloezie en zelfs moord vele wissels en kende - tot spijt van Eva Braun - ook excentrieke bewonderaars zoals de Engelse miljonairsdochter Unity Mitford.
Na de oorlog wordt het gezelschap, dat later met Magda Goebbels en Margarete Speer op Hitlers beruchte refugium Berghof zegevierde, kleiner. Opvallend genoeg vormden deze mensen ook na de Untergang nog decennia lang een hechte kring. Erger nog: Hitlers hofhouding rechtvaardigde zijn 'heldhaftige oorlog tegen het Joodse bolsjewisme' en vocht voor de vrijlating van Hess en Hitlers rijksbouwmeester Albert Speer.
Heike Grtemaker presenteert met Hitlers hofhouding opnieuw een uiterst boeiende en door veel nieuwe bronnen sterk onderbouwde studie die het beeld van het nazitijdperk en zijn Führer grondig verandert en nuanceert. -
Een opzienbarende rechtszaak zorgt voor opschudding in een klein gehucht op Jutland. De geliefde dorpspredikant Sren Qvist moet voor de rechter verschijnen. Hij zou in een opwelling van woede zijn met iedereen ruziënde knecht Niels om het leven hebben gebracht. Niemand in het dorp acht deze man Gods tot een dergelijk misdrijf in staat, al spreekt alle bewijs tegen hem. De rechter zoekt uit alle macht naar een getuige die de predikant kan vrijpleiten, en zijn familie geeft hem zelfs de kans om uit de gevangenis te ontsnappen.
De predikant zelf is ervan overtuigd dat hij de moord niet op zijn geweten heeft, maar wat hem vooral parten speelt, is het geloof dat God hem schuldig acht en hem niet meer in bescherming neemt: God, mijn God, waarom heeft U mij verlaten?
Wat brengt een mens ertoe om zijn morele integriteit en zijn geloof te verkiezen boven zijn eigen leven? In deze roman, gebaseerd op een legendarische rechtszaak uit 1625, onderzoekt Janet Lewis de mysterieuze redenen waarom Sren Qvist zijn vonnis met een bijna serene rust accepteerde. -
Na twee jaar gevangenschap in Westerbork en Theresienstadt moest Ida Simons haar veelbelovende carrière als concertpianiste opgeven. In 1960 debuteerde zij als romanschrijfster met het veelgeprezen maar ten onrechte in de vergetelheid geraakte Een dwaze maagd. Een portret van een jong meisje in de jaren twintig en een humoristisch en liefdevol beeld van Joods familieleven in Antwerpen, Den Haag en Berlijn.
De ouders van Gittel leven als kat en hond. Haar vader `was een sjlemiel en hij wist het, en hij krijgt niet veel voor elkaar in de zakenwereld. Iedere keer als het haar moeder te veel wordt, vertrekt ze met haar dochter voor een paar weken naar haar familie in Antwerpen. Gittel kan daar volop toegeven aan haar passie voor het pianospelen, want er wordt niet al te veel op haar gelet in het bonte, levenslustige gezin, waar haar moeder zich veel beter thuis voelt dan bij haar echtgenoot.
Bij een bevriend bankiersgezin speelt Gittel op de Steinway en leert haar eerste levenslessen. Haar grenzeloze vertrouwen in haar oudere vriendin Lucie wordt op harde wijze geschonden. Simons beschrijft op onnavolgbare wijze de kwetsbare relatie tussen de twee meisjes midden in de bedrijvige Joodse gemeenschap in Antwerpen en roept een Elsschot-achtige wereld op. In Berlijn, waar Gittels vader zijn fortuin in een handomdraai probeert te vergaren, is de illusie van rijkdom na de beurskrach van 1929 snel voorbij. Wie, vraagt zich Gittel af, kan je in deze wereld van oplichters nog vertrouwen?
Ida Simons vertelt over de lotgevallen van de argeloze Gittel met een lichte, vaak humoristische toon. Als geen ander weet ze zich in te leven in een meisje op zoek naar een veilige plek in een onzekere tijd en een chaotische wereld. -
'Vogels als huisgenoten zal je blik op koolmezen voor altijd veranderen. Met haar vogelonderzoek was Len Howard haar tijd ver vooruit, en haar boeken laten zien dat vogels je vrienden kunnen worden, als je goed naar ze kijkt en luistert - en wat te eten voor ze neerzet. Wie echt wil weten wat vogels denken moet met ze gaan samenwonen - of Len Howard lezen natuurlijk.' - Eva Meijer
Hoewel Len Howard nooit biologie studeerde, is ze een pionier op het gebied van onderzoek naar dieren: ze bestudeert de vogels op basis van vertrouwen en vrijheid, en observeert hun karakters, eigenaardigheden en gewoontes.
In Vogels als huisgenoten beschrijft Len Howard haar leven met vogels. Ze constateert dat individuele intelligentie, en niet louter instinct, een factor is bij het gedrag van vogels. Howard besteedt speciale aandacht aan koolmezen in haar studies, maar schrijft ook over roodborstjes, mussen en merels. Howards muzikale opleiding geeft haar een uniek inzicht
in vogelzang. In de vogelbiografieën stelt ze de levensverhalen van Kaalkopje, Ster, Eenoog, Tinky en Drummer op prachtige wijze te boek.
Haar twee boeken over het gedrag van vogels werden in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw internationale bestsellers en verschenen ook in Nederland. -
Een radeloze moeder stuurt haar onhandelbare zestienjarige zoon voor een tijdje naar Canada, naar zijn geëmigreerde
oom Simon, het buitenbeentje van de familie. Simon heeft met tegenzin toegestemd, en al snel blijkt de nieuwe huisgenoot
zijn zo gekoesterde zelfstandigheid wel erg in het geding te brengen.
Om van het gezeur van de verveelde puber af te zijn, stemt Simon in met een dagtrip naar de Rocky Mountains. Daar ontmoeten ze twee enthousiaste bergwandelaars, vader en zoon. Die nemen de jongen mee op een day tour, terwijl Simon in
het toeristische bergplaatsje achterblijft. De drie wandelaars komen met grote verhalen terug en willen de twee dagen daarna `écht' de bergen in. De volgende ochtend is het trio spoorloos, ze hebben uitgecheckt zonder een bericht achter te laten.
Net als in haar toneelstukken geeft Lot Vekemans in haar tweede roman een inkijk in de donkere kamers van de menselijke ziel, door op zoek te gaan naar de verborgen drijfveren achter ons dagelijks doen en laten. -
Als Andrée de katholieke meisjesschool komt binnenlopen, is de negenjarige Sylvie - het alter ego van Simone de Beauvoir - direct onder de indruk. Dit meisje, gemodelleerd naar De Beauvoirs vriendin Zaza, heeft een jaar school gemist omdat ze ernstige brandwonden had opgelopen, maar gaat door het leven met een wonderbaarlijke zelfverzekerdheid die Sylvie alleen van volwassenen kent. Al snel wijken de twee niet meer van elkaars zijde. Sylvie en Andrée verdiepen zich in literatuur en filosofie en verkennen Parijs. Samen voeren ze een - vaak innerlijke - strijd tegen de conventionele verwachtingen rondom vrouwelijkheid, seksualiteit en geloof. In deze niet eerder verschenen autobiografische roman blikt Simone de Beauvoir terug op haar bijzondere vriendschap met Zaza. De onafscheidelijken is een wonderschone kennismaking met de jeugd van een van 's werelds invloedrijkste
-
Op zijn sterfbed vertelt Ali nog één laatste keer over zijn leven. Zijn kleinzoon Khalid Mourigh luistert ernaar, gefascineerd maar ook vertwijfeld: waarom komt dít verhaal nooit aan bod als Nederlandse politici en media het over `gastarbeiders', `Marokkanen' of `gelukszoekers' hebben?
Dit verhaal van de eerste Marokkaanse gastarbeiders begint in de jaren vijftig. Ali moet vanaf zijn veertiende geld verdienen voor zijn familie. Hij leidt een onzeker maar avontuurlijk bestaan en trekt door het Rifgebergte, op zoek naar werk. Uit noodzaak gaat hij in dienst van het Spaanse leger, dan is hij weer assistent van de dynamietspecialist in de mijnen. Als Ali na een periode van werk terugkeert naar zijn geboortedorp, blijkt vaders wil wet: hij moet en zal trouwen met de jonge Fadma. Hun eerste kind wordt geboren, en het wordt voor hem steeds moeilijker om zijn groeiende familie te onderhouden. Een oversteek naar Europa lonkt, want daar is een nijpend tekort aan goedkope arbeidskrachten.
Na een omzwerving door België brengt de trein Ali in 1964 naar Utrecht. Hij wordt hartelijk ontvangen en werkt in verschillende fabrieken om uiteindelijk op een scheepswerf te belanden. Duizenden kilometers verwijderd van zijn familie in de Rif maakt hij met verbazing kennis met de Nederlandse omgangsvormen, met fietsen en erwtensoep. Maandelijks stuurt hij geld naar Fadma en zijn kinderen, maar de kloof tussen hen wordt steeds groter.
Khalid Mourigh vermengt het frivole van de Marokkaanse vertelcultuur met de geschiedenis van de komst van de eerste Marokkaanse gastarbeiders en plaatst zo zijn eigen familieverhaal in een breder historisch en politiek perspectief. -
De Georgische schrijver Dato Turashvili reist af naar Amsterdam om een taboe in zijn familiegeschiedenis te onderzoeken. Zijn grootvader Melenti, die in de Tweede Wereldoorlog door Stalin naar het front was gestuurd en in 1944 door de nazi's werd gevangengenomen, belandde in Amsterdam nadat hij uit het strafkamp was gevlucht. In deze stad - een symbool voor de vrijheid - bouwde hij kortstondig een leven op dat hij zou verzwijgen voor zijn familie.
Terwijl Dato het Amsterdam van nu verkent, probeert hij zich voor te stellen hoe zijn grootvader hier 75 jaar geleden leefde, in die smalle straatjes van het constant drukke stadscentrum, gebukt onder de angst van vervolging. Want Melenti wist dat, terwijl hij was ondergedoken, andere Georgische krijgsgevangenen door de nazi's naar Texel werden gebracht. Daar vond in het voorjaar van 1945 - Hitler had al zelfmoord gepleegd - een bloedige opstand van de krijgsgevangenen tegen de nazi's plaats.
De schrijver zit met verschillende vragen: als zijn grootvader niet bij de opstand betrokken was, waarom werd hij dan toch naar Siberië verbannen, waardoor hij pas in 1956 thuiskwam? En wat is er waar van de hardnekkige geruchten dat hij in Amsterdam een nieuwe liefde ontmoette?
En, zo moet Dato toegeven, misschien is historisch onderzoek niet de enige reden voor zijn eigen vertrek naar Nederland. Ook híj wordt aangetrokken door een mysterieuze vrouw, een Georgische die hem romantische brieven stuurt - juist vanaf Texel. -
`De waarheid moet maar eens gezegd: de kinderen vonden het leven in een kamp heerlijk. Ze hoefden niet naar school, hun ouders konden geen toezicht houden, omdat ze de hele dag aan het werk waren. Al in de eerste zinnen van In memoriam Mizzi betovert Ida Simons haar lezers met haar onvolprezen luchtige toon, zelfs in de moeilijkste omstandigheden.
Het leven van een moeder en haar zoon in het kamp is zwaar, maar wanneer de joodse dokter Herr Keppler vraagt of de jongen misschien van honden houdt, veren ze beiden op. Keppler laat hen kennismaken met Mizzi: niet zomaar een hond, Mizzi glimlacht, en moeder en zoon raken beiden in haar ban.
Je zou het niet verwachten, legt Keppler uit, maar er worden wel meer dieren gehouden in het kamp tot de leiding ze in de gaten krijgt.
Zolang ze kan, glimlacht Mizzi naar de gevangenen en de zieken, naar de kinderen en de ouders. Onderwijl krijgt de lezer van dit wonderlijke, haast sprookjesachtige verhaal een zeldzame blik in het dagelijkse leven van de uitzichtlozen, en in het doorzettingsvermogen van mensen die vechten voor hun bestaan.
In deze uitzonderlijke novelle, voor het eerst gepubliceerd in 1956, vond Ida Simons haar stem: een zachte, subtiele stem, die zelfs niet stokt bij het vertellen van verhalen waarbij alles op het spel staat. -
Rinus Spruit woont weer in zijn ouderlijk huis in Nieuwdorp, Zeeland. Hij werkt in de tuin, drinkt koffie
in de keuken met zijn buurman en zorgt voor de katten. Maar nu zijn ouders er niet meer zijn, komen vragen in hem op, is de nieuwsgierigheid naar het verleden groter dan ooit. Hij haalt dozen met oude brieven, foto's en documenten van de zolder en duikt in de fascinerende geschiedenis van zijn familie.
Veel is nieuw en raadselachtig. Wie was zijn overgrootmoeder Catharina? Waarom is zij als jonge dienstmeid vanuit Zeeland naar Antwerpen vertrokken? En wat deden die twee zussen van zijn grootvader in godsnaam in Amerika? Spruit reist naar verre familie in Vlaanderen en gaat op onderzoek uit.
Wat doet de herinnering met ons? En welke invloed
heeft het verleden op het levensgeluk nu? Rinus Spruit maakt in deze persoonlijke roman een balans op. Met zijn geboortegrond als leidmotief. -
Boven is het stil is een loflied op de schoonheid van de natuur, een boek over weilanden, water, vogels, ijs in sloten en meertjes, koeien, schapen, twee aardige ezels, en één bonte kraai. Maar in de uitgestrektheid van deze natuur kan men snel in zijn eenzaamheid verdrinken. Daarom is het verhaal van Helmer, boer tegen wil en dank, ook het verhaal van een knagende hunkering naar het onbekende.
Helmer doet zijn vader naar boven; het is tijd om schoon schip te maken. Hij haalt de woonkamer en de voormalige ouderlijke slaapkamer leeg, schildert de boel en koopt nieuwe spullen.
Ooit had hij een tweelingbroer, Henk, de lieveling van zijn vader, degene die de boerderij zou overnemen. Maar van de ene op de andere dag werd Helmer tot opvolger gebombardeerd, door vader uit de stad gehaald en onder de koeien gezet. In het drassige laagland, met alleen het snuiven van de koeien en het gemekker van de schapen die de stilte nu en dan doorbreken, verzorgt hij de dieren en zijn oude vader.
Als de buurman naar Denemarken emigreert, komt Helmer vooralsnog niet verder dan fantaseren over een andere toekomst, misschien in een ander land. Een onverwachte brief en een even onverwacht bezoek maken dat hij zich niet langer kan verstoppen voor de wereld en voor zichzelf.
Gerbrand Bakker is erin geslaagd, bij de lezer prachtige en dubbelzinnige beelden op te roepen, die doen denken aan de film De Poolse bruid. Een magistraal debuut en een beeldend en ontroerend portret van een man te midden van de oer-Hollandse elementen. -
Maarten Rietgans streeft naar het allerhoogste. Hij moet meer presteren dan zijn omgeving, anders gaat hij, de meest schuchtere mens van Zeeland, ten onder.
Na het overlijden van zijn moeder ontvlucht hij het Zeeuwse platteland. Hij meldt zich als leerling-verpleegkundige bij een Rotterdams ziekenhuis, en slaagt daar glansrijk maar neemt dan ontslag omdat hij zich niet geliefd voelt bij zijn collegas en bij elke vorm van erkenning vlucht. Of hij nu als bankbediende, fotograaf, buschauffeur of meteropnemer werkt. Zijn vader, een kleine landbouwer, begrijpt er niets van. `Jongen, jongen, jongen, jongen. Waarom houdt Maarten nooit iets vol?
In de liefde gaat het hem al niet beter af. Hoewel hij wekelijks reacties krijgt op zijn veelvuldig geplaatste contactadvertenties, keurt hij het overgrote deel van de vrouwen bij voorbaat af een enkele spelfout kan al fataal zijn voor een toekomstige ontmoeting.
Zijn zoektocht naar werk, een vrouw, een groots en meeslepend leven én een rustig bestaan is afwisselend ontroerend, aandoenlijk en komisch. Net als vader Rietgans schudde wij het hoofd: `Jongen, jongen, jongen, jongen. Maar als geboeide lezers, altijd met een glimlach. -
De oude rietdekker vertelt, zijn zoon schrijft het op. En blijft doorschrijven tot na zijn vaders dood. Rinus Spruit schetst met gevoel het harde bestaan van een rietdekkersfamilie in het begin van de vorige eeuw.
Oud en arm, het was hun schrikbeeld, want pensioen was er vroeger niet. Dus werd de hele familie ingeschakeld bij het rietdekken zowel in Zeeland als bij aangenomen werk elders in het land. Dat ging niet altijd goed, zoals bij de klus in de Amsterdamse IJ-polder waar een noviteit zou worden gebouwd, een uitstekend geïsoleerde aardappelbewaarplaats van stro en riet, die voor de ogen van de bouwers in elkaar zakte. Als het voor het werk buiten te koud was, werden de varkens geslacht en verkocht. En als er ijs lag, werd bij voorkeur het riet gesneden.
Rinus Spruit beschrijft het allemaal op een prachtige, sobere en haast achteloze manier. Met subtiele humor en veel toewijding laat hij ons kennismaken met een manier van leven, die mijlenver van ons verwijderd lijkt, maar die door de dagelijkse details heel herkenbaar wordt en dichtbij komt. -
Een vrouw op de vlucht voor een bericht is een groots verhaal over een vrouw, haar twee zoons en hun verschillende vaders. Een roman over vriendschap en ruimdenkendheid, over een grote liefde en een versmade liefde, over ouderschap en over je weg in het leven. Maar het is vooral een ongeëvenaarde roman over de bijna heldhaftige inspanning van een moeder om een gezin in stand te houden in een klein en verscheurd land.
Israël verkeert in staat van alarm. Ofer heeft net zijn dienstplicht erop zitten, maar meldt zich vrijwillig voor een militaire actie op de Westelijke Jordaanoever. Ora, zijn moeder, vlucht zonder mobieltje en zonder radio het huis uit om zich niet te kwellen met het wachten op een slecht bericht. Ze twijfelt er niet aan dat dit bericht zal komen. Maar door te weigeren het in ontvangst te nemen, kan ze misschien de boodschap tegenhouden en haar zoon redden.
Grossmans monumentale roman wordt nu al beschouwd als een mijlpaal van de hedendaagse literatuur.
