Rob Hartmans
-
In `De tsaar in Zaandam' beschrijft Rob Hartmans hoe in augustus 1697 een kleine aak naar Zaandam voer. Aan boord bevond zich de Russische tsaar Peter de Grote, die zich hier wilde ontwikkelen in nieuwe scheepsbouwtechnieken. Zijn komst bleef niet onopgemerkt. Al snel kwamen de mensen naar Zaandam om de twee meter lange grootvorst met eigen ogen te aanschouwen. De tsaar vertrok daarop al snel naar Amsterdam. Hartmans beschrijft het verblijf van de tsaar in de Republiek in het algemeen en in Zaandam in het bijzonder. `De tsaar in Zaandam' van Rob Hartmans verschijnt in het 350e geboortejaar van Peter de Grote, 325 jaar na het betreffende bezoek.
-
De vele gezichten van een van de belangrijkste schrijvers van de twintigste eeuw
'Een boeiende studie.' ⬤⬤⬤⬤ NRC
'Bevlogen geschreven.' Nederlands Dagblad
In oktober 2022 is het honderd jaar geleden dat The Waste Land verscheen. Met dit openingssalvo van het modernisme presenteerde T.S. Eliot zich in één klap als belangrijkste Engelstalige dichter van de twintigste eeuw. Maar hij is ook omstreden. Zijn poëzie wordt vaak gezien als verheerlijking van een elitaire 'hoge cultuur', zijn politieke opvattingen zouden reactionair en antidemocratisch zijn en hij is vaak omschreven als vrouwenhater en antisemiet.
Rob Hartmans gaat in op al deze verschillende aspecten van het leven en werk van Eliot. Hieruit ontstaat een beeld van een geniaal dichter en literatuurcriticus die niet alleen werd beïnvloed door de klassieken, maar ook door de populaire cultuur. Een diepgelovige denker op zoek naar een alternatieve ideologie, en een hartstochtelijke en ook geestige man die pas laat in zijn leven werkelijk kon liefhebben.
De pers over T.S. Eliot:
'Het is plezierig om door Hartmans bij de hand te worden genomen en zo Eliots zeer eigen manier van denken beter te leren begrijpen. [...] Bevlogen geschreven.' Nederlands Dagblad
'Verfrissend. [...] Onderhoudende, toegankelijke monografie.' De Groene Amsterdammer
Rob Hartmans is historicus, journalist en vertaler. Zijn artikelen verschenen onder meer in NRC Handelsblad, Historisch Nieuwsblad, De Groene Amsterdammer, Trouw en De Nederlandse Boekengids. Naast zijn werkzaamheden als journalist schreef hij verschillende essaybundels en geschiedenisboeken, waaronder het in 2020 verschenen Geestdrift met verstand: Geschiedenis van De Groene Amsterdammer van 1877 tot nu.
De pers over Geestdrift met verstand:
'Een rijke studie die meer is dan alleen een persgeschiedenis.' ★★★★ de Volkskrant
'Een monumentaal boek [dat] leest als een compendium van de progressieve Nederlandse elite in de afgelopen anderhalve eeuw.' De Groene Amsterdammer -
Nieuw
Grondsop en verwarring. Intellectuelen en hun illusies
Rob Hartmans
- Aspekt b.v., uitgeverij
- 21 September 2023
- 9789464627718
De intellectueel heeft al heel lang een slechte pers. Volgens Johan Goudsblom kent de intellectueel zijn Gide beter dan zijn buurman, en in de ogen van Friedrich von Hayek is hij niet meer dan een 'handelaar in tweedehands ideeën'. De havenarbeider-?losoof Eric Ho?er stelde dat intellectuelen een aangeboren afkeer van democratie hebben, en nog maar enkele jaren geleden had Frits Bolkestein een heel boek nodig om duidelijk te maken dat deze beroepsgroep niet deugt. Opmerkelijk is dat al deze critici zelf intellectuelen waren, waardoor hun bezwaren, die vaak zeer terecht zijn, iets dubbelzinnigs krijgen. Dat veel intellectuelen illusies nagejaagd hebben is zonder meer waar maar als hun ideeën zo beroerd waren, waarom worden ze dan nog altijd gelezen? En hoe zit het eigenlijk met de illusies van hun critici? Is ook de illusieloze intellectueel geen illusie? En wie mag men eigenlijk tot de intellectuelen rekenen? In Grondsop en verwarring gaat Rob Hartmans in op het werk van een groot aantal intellectuelen uit binnen- en buitenland, van de zestiende eeuw tot aan het begin van de eenentwintigste. Van Erasmus tot Jürgen Habermas, van Johan Huizinga tot Tierry Baudet. Rob Hartmans is historicus en journalist, die regelmatig publiceert in De Groene Amsterdammer en Historisch Nieuwsblad. Van zijn hand verschenen bij Aspekt eerder Vaarwel dan!Essays over intellectuelen en hun illusies en Lang leve de Linkse Kerk en andere essays over politieke hersenschimmen, misverstanden en illusies. In 2012 publiceerde hij Vijandige broeders? De Nederlandse sociaal-democratie en het nationaal-socialisme, 1922-1940. Momenteel werkt hij aan een dissertatie over De Groene Amsterdammer als liberaal weekblad (1877-1940).
Over Vaarwel dan!: 'Beste essaybundel van 2000.' - Herman Verhaar, Vrij Nederland Over Lang leve de Linkse Kerk: 'Een absolute aanrader.' - Binnenlands Bestuur 'Stuk voor stuk pareltjes van essays die doen nadenken.' - Karl Drabbe, Doorbraak. -
Een jammerklacht tegen terreur, dat is waar het doek Guernica voor staat. Het gigantische werk van Pablo Picasso uit 1937 meet liefst 27 vierkante meter. Rob Hartmans schreef met dit boek de biografie van het schilderij dat naar aanleiding van het bombardement op een Baskisch stadje tijdens de Spaanse Burgeroorlog ontstond en dat schitterde als hoogtepunt van het kubisme in Parijs. Het was het symbool tegen geweld in vele buitenlanden tijdens de naoorlogse jaren. En tot slot laat Rob Hartmans zien hoe dit monument voor het lijden bijna een halve eeuw later eindelijk thuiskwam in Spanje.
-
Volgens de rechtse populisten van vandaag zijn `links en het nationaal-socialisme één pot nat, en was Hitler vóór alles een socialist. Hoewel dit demagogische onzin is, was er wel een zekere verwantschap en is de relatie tussen het vooroorlogse socialisme en de opkomst van fascisme en nationaal-socialisme een nader onderzoek waard.
Binnen de Nederlandse sociaal-democratie ontstond het besef dat de marxistische ideologie onvoldoende oog had gehad voor andere motieven dan materieel eigenbelang. Fascisme en nazisme konden zodoende profiteren van de `onbetaalde rekeningen van het traditionele socialisme
-
Nieuw
De twintigste eeuw was de `eeuw van de ideologieën', politieke bewegingen die een totale omwenteling van de politieke en maatschappelijke verhoudingen propageerden, waarvan het fascisme en het communisme het meest extreem waren. De Communistische Partij van Nederland (CPN) was een ogenschijnlijk brave democratische stroming. Maar in het geheim werden er scenario's gemaakt voor als de Russische broeders Nederland zouden komen `bevrijden'. In `Rode kameraden' vertelt Rob Hartmans de kleurrijke geschiedenis van het communisme in Nederland in de twintigste eeuw.
-
In de jaren zeventig werd het begrip linkse intellectueel door
velen gezien als een pleonasme. Het was immers links dat de
ideeën had terwijl rechts slechts belangen verdedigde. Links
was gericht op de toekomst, rechts op het verleden. Een rechtse
intellectueel leek een contradictio in terminis aangezien hij
belangen behartigde van de heersende klasse en zijn
denkbeelden daaraan ondergeschikt maakte.
Dat er ook buiten het linkse kamp intellectuelen zijn
geweest die uiterst interessante vragen hebben gesteld wordt
duidelijk uit dit felle, tegendraadse boek van de opkomende en
helder schrijvende essayist Rob Hartmans. Of het nu gaat om
Niccolo Macchiavelli, Edmund Burke, Carl Schmitt, Ernst Jünger,
Johan Huizinga, Klaas Schilder of Wim Rietdijk, het zijn allen
denkers die vingers leggen op zere plekken die de gemiddelde
progressief het liefst met de mantel der liefde bedekt. De interessante
denkers in dit boek zijn niet meer bij rechts of links in
te delen. Zij lopen in wezen vooruit op een structuele verandering
in het hele politieke en sociale grondvlak en in zekere
zin ook op het afscheid dat deze intellectuelen hebben moeten
nemen van hun jarenlange invloed. Rob Hartmans meent echter
dat er wel onderscheid mogelijk blijft tussen echte intellectuelen
en zij die hun opdracht - het plaatsen van vraagtekens bij
wat vanzelfsprekend is - verzaken. In dit boek komen zowel de
echte als de valse intellectuelen aan het woord die samen
de kloof in beeld brengen en afscheid nemen van de karretjes
waarvoor zij zich hebben laten spannen. Hartmans, die regelmatig
publiceert in De Groene Amsterdammer en in Hervormd
Nederland, werkt nu aan de geschiedenis van De Groene. -
-
De complete geschiedenis van De Groene Amsterdammer
'Rob Hartmans' rijke studie van De Groene Amsterdammer is meer dan alleen een persgeschiedenis.' ★★★★ de Volkskrant
In 1877 werd het weekblad De Amsterdammer opgericht, dat al spoedig bekendstond als De Groene, een bijnaam die later werd opgenomen in de titel. In de meer dan 140 jaar van zijn bestaan heeft De Groene nooit een enorme oplage gehad, maar is het blad in politiek, cultureel en journalistiek opzicht dikwijls toonaangevend geweest. De Groene had altijd een uitgesproken kleur, al varieerde die nogal eens, en opereert nog altijd binnen het spanningsveld tussen politiek engagement en journalistieke objectiviteit. En terwijl De Groene lange tijd in de schaduw van grotere weekbladen stond, heeft het blad de meeste concurrenten overleefd en bloeit het als zelden tevoren.
In Geestdrift met verstand duikt historicus en journalist Rob Hartmans in de interessante en bewogen geschiedenis van De Groene. Dit boek is een volledig herziene en sterk uitgebreide versie van het in 2002 verschenen jubileumboek. Niet alleen wordt er aandacht besteed aan de ontwikkelingen in de eenentwintigste eeuw, maar dankzij nieuw onderzoek wordt ook een veel uitgebreider en rijker beeld geschetst van de eerste decennia van De Groene. Daarmee bevat dit boek meer dan 200 bladzijden aan extra materiaal en tal van nieuwe illustraties. Het resultaat is een indringend portret van een eigenzinnig, spraakmakend weekblad dat voor veel journalisten een leerschool en voor veel lezers een oriëntatiepunt is geweest.
'Een monumentaal boek. [...] Wat de geschiedschrijver over de eerste decennia allemaal naar boven weet te halen, dwingt grote bewondering af.' Raymond van den Boogaard
Over De Groene van 1877:
'Volhardend, scherp en kritisch speurwerk. De vaak gecompliceerde geschiedenis is bovendien mooi opgeschreven.' H.J.A. Hofland, NRC Handelsblad
'Een boek schrijven over een weekblad is monnikenwerk … maar wat een schitterende studie is het geworden.' Historisch Nieuwsblad
'Een erg fraai en met veel liefde en journalistieke schwung opgeschreven portret van een weekblad met een enerverend verleden.' Huub Wijfjes, Ons Erfdeel -
In `De revolutie die niet doorging' beschrijft Rob Hartmans de tragedie van Pieter Jelles Troelstra. In november 1918 breken er tal van revoluties uit in Europa. Ook in Nederland gist het. Socialistische leiders denken dat het einde van de monarchie en de kapitalistische orde is aangebroken. SDAP-voorman Pieter Jelles Troelstra roept op 11 november de arbeidersklasse op de macht te grijpen. Royalistische contrabewegingen zijn echter veel krachtdadiger en beter georganiseerd, zodat de zogenaamde `Rode Week' eindigt in een massale steunbetuiging voor koningin Wilhelmina. Troelstra ziet in dat hij zich vergist heeft en stort in. In `De revolutie die niet doorging' stelt Rob Hartmans de interessante vraag: had het ook anders kunnen aflopen?
-
In `Schaduwjaren' beschrijft Rob Hartmans de jaren dertig van de vorige eeuw: een decennium waaraan nog altijd een somber beeld kleeft. Maar was het allemaal kommer en kwel? Nee. Maar het waren wel roerige t?den, schr?ft Rob Hartmans in dit fraai geïllustreerde boek. De crisis had een enorme impact, maar effende ook de weg voor nieuwe technieken en arbeidsverhoudingen. De emancipatie van de vrouw was niet te stoppen en het moderne in techniek, mode, architectuur en cultuur werd omarmd. De oude politieke machthebbers maakten plaats voor nieuwe en de dreiging van de nieuwe wereldoorlog werd anders gezien dan nu...
-
Zwarte bladzijden uit de vaderlandse geschiedenis
Rob Hartmans
- Omniboek
- 31 Oktober 2017
- 9789401910903
In 'Zwarte bladzijden uit de vaderlandse geschiedenis' gaat journalist en historicus Rob Hartmans in op de donkerste episodes uit onze geschiedenis. De terechtstelling van Oldenbarnevelt, de moord op de gebroeders De Witt, de slavenhandel, de kinderarbeid in de keramiekfabrieken, de Jodenvervolging en de collaboratie in de Tweede Wereldoorlog, de politionele acties in Nederlands-Indië, de misdragingen van Dutchbat in Srebrenica, de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh. De rouwranden van ons verleden zijn soms omstreden. Maar ze horen net zo zeer bij ons als de glorieuze momenten. Rob Hartmans benoemt deze zwarte bladzijden, omdat we er recht op hebben te weten wat er gebeurd is: ook als dat pijnlijk is. Enkele hoofdstukken uit dit boek verschenen eerder in Historisch Nieuwsblad.
-
In 'Freek 'beschrijft en analyseert historicus Rob Hartmans de ideeën van Freek de Jonge en plaatst hij ze tegen de achtergrond van de ontwikkelingen die Nederland sinds de jaren vijftig heeft doorgemaakt.
Hoewel Freek de Jonge zonder meer de grootste komiek van zijn generatie is, heeft hij nooit uitsluitend de lach gezocht. Hij geldt als een van de iconen van de jaren zestig en zeventig, toen alle taboes en heilige huisjes gesloopt dienden te worden en de ultieme vrijheid het ideaal was. Op zoek naar de spanning tussen vrijheid en gebondenheid, en verstand en gevoel, heeft Freek de Jonge zich ontpopt als een intellectueel die met theatrale middelen het vanzelfsprekende ter discussie stelt en ingaat tegen het kuddedenken.
