In de eerste helft van de achttiende eeuw heerste er grote bestuurlijke wanorde in de kolonie Suriname met als hoogtepunt de tijd van gouverneur Mauricius, die letterlijk werd weggepest door een groep rijke planters, die hij de 'Cabale' noemde en die volgens hem werden aangevoerd door de weduwe Audra. Dat is wat wij vroeger op school leerden bij de geschiedenislessen. Uiteraard wisten slaven hiervan niets en het interesseerde ze ook niet, want zij hadden het veel te druk met overleven en/of zich verzetten tegen uitbuiting, mishandeling en overheersing van de blanke meesters. Toch was er een slavin die ongewild getuige was van deze wunyu wunyu (lawaai, ophef). Dat was Zenobia, die als meisje van Berg en Dal naar Paramaribo werd meegenomen door misi Graman, de latere weduwe Audra, die trouwde met drie gouverneurs en twee dominees. Via Zenobia krijgen we inzicht in het leven van de notabelen wier dagen gevuld waren met feesten en partijen, ruzies, onenigheden, gekibbel en beuzelarijen, terwijl slaven moesten zwoegen om dit mogelijk te maken. 'Als ik het bedacht had, zou men vast zeggen dat ik een morbide fantasie heb, maar ik vond dit allemaal tijdens mijn jarenlange onderzoek,' vertelt auteur Cynthia Mc Leod.
Cynthia Mc Leod (Paramaribo, 1936) publiceert met dit boek haar zesde in Nederland verschenen historische roman. Haar historische romans hebben merendeels het thema slavernij. De beroemdste daarvan is Hoe duur was de suiker? dat verfilmd is door Jean van de Velde en als tv-serie door de VARA werd uitgezonden. Van het boek werden meer dan 150.000 boeken verkocht. De andere historische romans van Cynthia Mc Leod bij uitgeverij Conserve zijn Ma Rochelle Passée, Welkom El Dorado, Tweemaal Mariënburg, De vrije negerin Elisabeth en Die Revolutie niet begrepen...!
'Hoe duur was de suiker ?' is het succesvolle romandebuut van Cynthia Mc Leod. In deze historische roman heeft zij met veel verve een stukje geschiedenis van Suriname tot leven gebracht. De roman speelt in de periode 1765-1779. Het is de bloeitijd van de suikercultuur en ook de periode van de Boni-oorlogen. De plantage-eigenaren leven in voortdurende vrees voor de aanvallen die marrons onder leiding van Boni uitvoeren op de plantages. Tegen dit decor beschrijft Cynthia Mc Leod in meeslepende stijl het leven van Elza en Sarith, dochters uit een joodse plantersfamilie, en hun slaven. In de onrechtvaardige slavenmaatschappij die de kolonie Suriname is, ervaren meesters en slaven dat de suiker duur wordt betaald. Cynthia Mc Leod werd in 1936 in Paramaribo geboren. Na haar succesvolle romandebuut 'Hoe duur was de suiker ?' in 1987, waarvan in Suriname 12.000 exemplaren werden verkocht, publiceerde ze in 1993 haar tweede roman 'Vaarwel Merodia' en tevens een studie over Elisabeth Samson.
Recensie(s)
Deze roman speelt zich af in het koloniale Suriname. Het verhaal gaat over een joodse plantersfamilie, in het bijzonder over het wel en wee van de twee zusjes Elsa en Sarith, en de slaven die in hun leven een rol spelen. Het leven van de slaven - vol kommer en kwel - staat in schril contrast met dat van hun meesters, dat vol pracht en praal is. Deze pracht en praal is evenwel verkregen door de onmenselijke inspanningen van de slaven. Duidelijk wordt dat de suiker van de plantages duur betaald is: met mensenlevens. Deze roman was het debuut van de auteur (1936). De slaventijd is een aangrijpende periode in de Surinaamse geschiedenis. Er is veel over geschreven (de vrijheidsheld Boni, Oeronoko), maar niet veel vanuit het gezichtspunt van de planters. In dit opzicht is het boek interessant. Achterin staan vertalingen in het Sranan (Surinaams) van woorden, begrippen en uitdrukkingen die in de Nederlandse tekst met een asterisk zijn aangegeven. Ook verfilmd.
In het binnenland van Suriname wordt veel goud gevonden. Goudzoekers gebruiken bij het winnen van goud kwik, giftig materiaal en zeer schadelijk voor mens en dier. In een indianendorp wordt het broertje van de tienjarige Marisa erg ziek en naar een ziekenhuis in Paramaribo gebracht. Marisa en haar moeder gaan logeren in Bernharddorp. Marisa moet erg wennen en mist het leven in haar eigen omgeving, het tropisch regenwoud. Op de nieuwe school leest ze over Rosa Parks en Martin Luther King en de juf vertelt over de grote mars naar Washington in Amerika. Van haar buurjongen hoort ze verhalen over Gandhi en Mandela, die net als King met geweldloos verzet veel bereikten. Als er op school een filmpje vertoond wordt vermoedt ze dat haar broertje Chereo door kwikvergiftiging ziek geworden is. Ze wil bereiken dat er geen kwik meer gebruikt wordt en droomt ervan dat ze samen met Gandhi, King en Mandela in een protestmars loopt. Met illustraties van Lisa Schmidt.
Deze uitgave komt tot stand in samenwerking met De Nieuwe Kerk in Amsterdam ter gelegenheid van de expositie We Have a Dream. Gandhi, King en Mandela in De Nieuwe Kerk in Amsterdam van 16 september 2017 tot en met 4 februari 2018.
Cynthia Mc Leod (Paramaribo, 1936)is de meest gelezen schrijver van Suriname. Ze schreef eerder kinderboeken als Lafu - Het hondje van Sita en Toen het vakantie was. Bij uitgeverij Conserve publiceerde ze zes historische romans waarvan de eerste Hoe duur was de suiker werd verfilmd en 200.000 keer over de toonbank ging in Nederland en Suriname. De laatste historische roman die ze schreef is Zenobia - Slavin op het Paleis. Ze maakte ook boeken over slavernij (met Carel de Haseth) en Paramaribo (met Hennah Draaibaar). Vorig jaar publiceerde Cynthia Abrahams haar (auto)biografie Het lot was mij gunstig gezind - Openhartige gesprekken met Cynthia Mc Leod.