Uitgevers
Formaten
Cees Fasseur
-
De geboren Fries en gereformeerde boerenzoon Pieter Sjoerds Gerbrandy (1885-1961) was minister-president in de moeilijkste periode van de Nederlandse geschiedenis, van 1940 tot 1945. Als hoofd van het kabinet in ballingschap in Londen weigerde hij zich neer te leggen bij de gedachte dat Nederland verslagen zou zijn.
In talloze toespraken voor Radio Oranje spoorde hij zijn landgenoten in bezet gebied aan moed te houden. Hij regeerde zonder parlement, maar mét koningin Wilhelmina, die door haar vernieuwingsdrift in conflict kwam met de koppige Gerbrandy. Het was niet gemakkelijk om met hem samen te werken: hij was een weinig tactvolle, tegendraadse figuur. Niettemin genoot hij grote populariteit; hij werd beschouwd als het icoon van de Tweede Wereldoorlog, zoals Churchill in Engeland. Zijn borstbeeld siert daarom tezamen met dat van Wilhelmina de ingang van het Tweede Kamergebouw als blijvende herinnering aan de oorlogsjaren. -
Wilhelmina - Krijgshaftig in een vormeloze jas
Cees Fasseur
- Balans, uitgeverij
- 31 Oktober 2009
- 9789460030413
De Tweede Wereldoorlog staat centraal in deel twee van de monumentale biografie van koningin Wilhelmina. In de vijf jaar van haar ballingschap in Engeland beleefde zij de somberste en mooiste uren van haar lange regering. In Londen was zij de stem van het vrije en strijdende Nederland, de moeder van de Engelandvaarders, maar ook de kampioen van een politiek vernieuwingsstreven dat haar met het kabinet in hevig conflict bracht.
Wilhelmina deed van deze bewogen jaren verslag in talloze brieven aan prinses Juliana in Canada. Die brieven worden hier voor het eerst gepubliceerd, naast andere stukken uit haar persoonlijk archief waartoe Cees Fasseur als eerste onbeperkt toegang tot had.
Ook de periode tussen de wereldoorlogen komt tot leven. Wilehlmina's zoektocht naar een geschikte huwelijkspartner voor haar dochter, de geldzorgen van prins Hendrik, haar reizen en politieke bemoeienissen, worden meeslepend verteld. Helder, diepgravend, gedetailleerd en tegelijk panoramisch wordt het beeld van deze vorstin en haar tijd geschetst. -
Op 28 november 2012 is het vijftig jaar geleden dat koningin Wilhelmina overleed. Haar regeringsperiode omvat een halve eeuw, van 1898 tot 1948.
Vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog trad zij als vorstin op de voorgrond. Vanuit Londen was ze voor Radio Oranje de stem van strijdend Nederland en de `moeder van het verzet . Ze toonde zich onverzoenlijk in haar afkeer van Hitler en het nationaalsocialisme. Tegelijk streefde de koningin een staatkundige vernieuwing na, die een einde moest maken aan de strijd tussen de politieke partijen. Naar haar mening stelden die partijen te vaak het eigenbelang boven het landsbelang (een ook nu nog veelgehoorde klacht). Koningin Wilhelmina genoot bij haar ministers een immens prestige door haar ijzeren wil en intellect.
Een dame van ijzer staat stil bij Wilhelmina s persoon en leven. Het voegt nieuwe bijzonderheden toe aan Fasseurs tweedelige Wilhelmina-biografie die in 1998 en 2001 verscheen. Ook het oordeel over de koningin wordt opnieuw gewogen. -
Na meer dan een halve eeuw geeft dit boek eindelijk volledig opening van zaken. Cees Fasseur, die naam maakte met zijn tweedelige biografie van koningin Wilhelmina, kreeg als eerste en voorlopig enige historicus toestemming van koningin Beatrix alle stukken in het Koninklijk Huisarchief over de eerste twintig jaar van het huwelijk van koningin Juliana en prins Bernhard in te zien.
Het huwelijk van koningin Juliana en prins Bernhard maakte aan het einde van die periode, tussen 1949 en 1956, een ernstige crisis door. De onderlinge spanningen liepen hoog op. Een echtscheiding dreigde. De huwelijkscrisis werd veroorzaakt door een geheimzinnige vrouw, Greet Hofmans. In het begin als gebedsgenezeres ten behoeve van prinses Marijke, later met behulp van `doorgevingen of wenken, die zij van `Boven kreeg, wist zij grote invloed op koningin Juliana te verwerven.
Uiteindelijk moesten drie `wijze mannen , de commissie-Beel, eraan te pas komen om het conflict op te lossen. Zo gemakkelijk ging dit intussen niet, want Juliana wilde Hofmans aanvankelijk niet loslaten.
Het rapport van de commissie-Beel werd nooit gepubliceerd. Het bleef, samen met de in het Koninklijk
Huisarchief gedeponeerde dossiers van de commissie, voor onderzoekers gesloten. Cees Fasseur, die naam maakte met zijn tweedelige biografie van koningin Wilhelmina, kreeg als eerste en voorlopig enige historicus toestemming van koningin Beatrix alle stukken in het Koninklijk Huisarchief over deze kwestie in te zien en in zijn boek te gebruiken. Beperkingen werden hem niet gesteld. Juliana & Bernhard bevat de integrale tekstvan het rapport van de commissie, terwijl door hem ook allerlei andere brieven en documenten van Juliana, Bernhard en de `doorgeefster , Greet Hofmans, openbaar worden gemaakt.
Op de hem eigen, sprankelende wijze beschrijft Cees Fasseur niet alleen het conflict dat een einde dreigde te maken aan het huwelijk van koningin en prins. Hij reconstrueert ook hun huwelijksleven in de voorafgaande periode, vanaf hun trouwdag in 1937 tot de ontknoping van de Hofmanscrisis in 1956, aan de hand van de persoonlijke brieven en aantekeningen van Juliana en Bernhard.
Vooral over de Tweede Wereldoorlog bleek in het Koninklijk Huisarchief veel, tot dusver onbekend, materiaal aanwezig dat zonder restricties mocht worden gebruikt. Onder meer bleef de complete briefwisseling uit de oorlogsjaren bewaard tussen Juliana in Ottawa en Bernhard in Londen. Hun brieven werpen een nieuw licht op Juliana s Canadese jaren, waarin zij nauwe contacten onderhield met de Roosevelts, het Amerikaanse presidentsechtpaar, en op Bernhards avontuurlijke leven in Engeland.
Juliana & Bernhard is daarmee niet alleen het verslag van een huwelijksstrijd, maar ook het `portret van een huwelijk. -
Tussen de boortorens op Borneo werd Cees Fasseur geboren, om tijdens de oorlog met zijn moeder en zijn zusje in het jappenkamp terecht te komen. In juni 1946 ging hij op zijn zevende voor het eerst naar Nederland. Na zijn studietijd in Leiden was hij bijna een kwarteeuw werkzaam bij het ministerie van Justitie in Den Haag, waar hij Van Agt ontmoette als kamergenoot en minister. Als raadadviseur voor de wetgeving was hij betrokken bij het abortusvraagstuk, de euthanasie, de politieorganisatie, de excessen-nota en andere politieke kwesties die nog altijdnin de belangstelling staan.
Rond zijn vijftigste besloot hij de overstap te maken naar de professionele geschiedschrijving. Op uitnodiging van koningin Beatrix werd hij de biograaf van Wilhelmina en schreef daarna een boek over het huwelijk van haar ouders. Als eerste kreeg hij onbeperkt toegang tot het Koninklijk Huisarchief, dat voor andere historici nog altijd gesloten is.
Spottend werd hij wel 'de hofbiograaf' genoemd. Waarom werd juist hij gevraagd? Hoe dacht hij zelf over zijn taak en wat komt bij het schrijven van zulke biografieën verder allemaal kijken? Ook daarvan doet hij in deze levendig vertelde herinneringen verslag. Het boek sluit af met zijn belevenissen als lid van de commissie van toezicht op de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten en zijn lidmaatschap van de commissie-Davids, die in 2009 onderzoek deed naar de Nederlandse besluitvorming inzake Irak. -
Honderd jaar geleden lag Nederland aan de voeten van de jonge koningin Wilhelmina. Queen Pretty Face noemden Amerikaanse kranten haar. Zij was de enig overgebleven vertegenwoordiger van het huis van Oranje en pas achttien jaar toen zij in 1898 de troon besteeg. Zij zou een halve eeuw koningin blijven.
De jonge koningin is het eerste deel van een tweedelige biografie over Wilhelmina. Het beschrijft de jeugd en de opvoeding van de jonge prinses, haar bewogen huwelijk met de Duitse hertog Hendrik en haar persoonlijke invloed op het regeringsbeleid tot het einde van de Eerste Wereldoorlog. Met haar ministers kwam zij herhaaldelijk in conflict. Over deze hele periode viel de schaduw van de aartsrepublikein Troelstra, die in 1918 een mislukte greep naar de macht deed.
Veel nieuwe historische gegevens worden voor het eerst in deze biografie onthuld. Zo kon de auteur - na verkregen machtiging van koningin Beatrix - zonder enig voorbehoud gebruik maken van het persoonlijk archief van Wilhelmina en Hendrik. Het resultaat is een origineel, intiem, sprankelend en meeslepend geschreven portret van Wilhelmina en haar tijd.
Nooit eerder verscheen een zo indringende levensgeschiedenis van een Nederlandse vorstin.
