Dagelijks leed bij de politierechter
Een bont palet aan kleinere delicten
Megaprocessen tegen zware criminelen zijn betrekkelijk saai, want ze draaien meestal om dezelfde vragen: wie heeft er drugs gesmokkeld, en wie heeft wie vermoord?
Bij de politierechter, die kleinere delicten behandelt waarop maximaal een jaar gevangenisstraf staat, trekt daarentegen een bont palet aan strafbare feiten voorbij: belediging, openbare zelfbevrediging, uitkeringsfraude, het gooien van een cactus naar een ex, het omzagen van een boom van de buren, et cetera.
Het is dagelijkse criminaliteit, maar niet per se alledaags. Zo passeren ook een exhibitionist in minirok en met vijf anusballen in, een hoogbejaarde vrouw die na een slippertje wordt gechanteerd, en last but not least: de zaak van de gestolen banaan.
Parool-verslaggever Bart Middelburg bezocht drie jaar lang elke week een zitting van de Amsterdamse politierechter. Dit boek bevat de honderd mooiste verhalen.
Rond 1980 diende zich in de Amsterdamse onderwereld een nieuwe generatie criminelen aan, die de ouderwetse penoze verdrong en die met de opkomende handel in drugs de georganiseerde misdaad in Nederland introduceerde. Kopstukken van die zogeheten Hollandse netwerken groeiden uit tot Bekende Nederlanders, onder wie maffiabaas Klaas Bruinsma, het uit de Bruinsma-organisatie afkomstige duo Sam Klepper en Johnny Mieremet, en de Heineken-ontvoerders Cor van Hout en Willem Holleeder.
Die nieuwe lichting criminelen ging in de loop van de jaren negentig een symbiose aan met de Amsterdamse vastgoedhandel, ook wel de stenenmaffia genoemd: achter de façade van reguliere handel en langs witwasroutes over de hele wereld werd op grote schaal drugsgeld in onroerend goed belegd. Tegelijkertijd veranderde de Hollandse maffia van karakter; zij legde zich steeds meer toe op onderlinge afpersing en zogeheten ripdeals, met alle voorspelbare gevolgen vandien. In 2000 brak een gangsteroorlog uit die jaren zou aanhouden, en waarin de traditionele onderwereld elkaar nagenoeg uitroeide. Ook vastgoedhandelaren als Willem Endstra en Bertus Lüske werden uit de weg geruimd. Eind 2005 werden in één week tijd zelfs drie hoofdrolspelers geliquideerd: onderwereldadvocaat Evert Hingst, Johnny Mieremet en diens oude kompaan Cees Houtman.
In De oorlog in de Amsterdamse onderwereld beschrijven Parool-verslaggevers Bart Middelburg en Paul Vugts de hoofdrolspelers, het verloop en de achtergronden van deze geruchtmakende liquidatiegolf.
Het leest als een mitrailleur en de afzonderlijke portretten van vermoorde criminelen geven veel achtergrondinformatie. Door hun inleiding en gedegen conclusie voorkomen de auteurs dat leken door de bomen het bos niet meer zien. Elsevier
Prima en onderhoudend opgeschreven, met hier en daar verbijsterende details. Trouw
De Amsterdamse onderwereld 1940-1945
Nu verfilmd met Jeroen van Koningsbrugge als 'Al Capone' Riphagen
Dries 'Al Capone' Riphagen, in de jaren dertig een leidende figuur in de Amsterdamse onderwereld, heeft in de Tweede Wereldoorlog volgens schattingen zeker tweehonderd mensen de dood in gejaagd. Hij verraadde ook de kern van de door Gerrit Jan van der Veen opgerichte persoonsbewijzencentrale.
Riphagen is echter nooit berecht: nadat hij in mei 1945 was gearresteerd, vluchtte hij in 1946 via Spanje naar Argentinië en werd een persoonlijke vriend van Juan en Evita Perón. Hij overleed in 1973 in Zwitserland.
In het omvangrijke standaardwerk van Loe de Jong komt 'Al Capone' nergens voor; officieel is ook nooit opgehelderd hoe Riphagen zijn straf kon ontlopen. Oud-Parool-verslaggevers Bart Middelburg en René ter Steege reconstrueren in dit boek de levensloop van een van de grootste Nederlandse oorlogsmisdadigers, met als schokkende conclusie: Riphagen ontsnapte met hulp van de leiding van het Bureau Nationale Veiligheid, de voorloper van de Binnenlandse Veiligheidsdienst.
Riphagen verscheen oorspronkelijk in 1990. Het is nu geactualiseerd en o.a. uitgebreid met nooit eerder gepubliceerde foto's. Het boek is verfilmd door Pupkin Film onder regie van Pieter Kuijpers, met in de hoofdrollen Jeroen van Koningsbrugge en Kay Greidanus.
De pers over Riphagen:
'Een adembenemend verhaal, tegen de achtergrond van chaotische tijden.' NRC Handelsblad
'Spannende documentaire [...] Je moet over sterke zenuwen beschikken om dat verhaal onaangedaan te kunnen lezen.' Vrij Nederland
'Journalistiek speurwerk van gehalte, verbluffend in zijn conclusies.' Het Parool