Dat er in Zuid-Afrika Afrikaans wordt gesproken en geschreven, is algemeen bekend en dat er in de zeventiende- en achttiende eeuw, de tijd van de VOC,
door ambtenaren in de Kaapkolonie officiële journalen en rapporten in het Nederlands werden geschreven, zal niemand verbazen. Er bestaat echter ook een Zuid-Afrikaanse Nederlandse literatuur: poëzie, toneel en
verhalend proza geschreven in het Nederlands door inwoners van Zuid-Afrika. Daar is in de geschiedschrijving van de Nederlandse literatuur totaal geen aandacht aan besteed. Eep Francken en Olf Praamstra voeren ons
mee door deze boeiende letterkunde, vanaf het ontstaan ervan in 1652 tot in de eenentwintigste eeuw.
CONRAD BUSKEN HUET (1826-1886) is de invloedrijkste criticus die Nederland heeft gekend. Hij was een wegbereider van de beweging van Tachtig en heeft de Nederlandse literatuurgeschiedenis ingrijpend veranderd.
De betekenis van Busken Huet is niet beperkt tot de literatuur. Als predikant heeft hij een bleangrijke rol gespeeld in de Nederlandse kergeschiedenis en na zijn vertrek uit de kerk heeft hij zich als journalist over een veelheid van onderwerpen uitgelaten, zowel in Nederland en Nederlands-Indië als in Parijs. In Parijs schreef hij ook de eerste Nederlandse cultuurgeschiedenis: Het land van Rembrand.
In zijn talrijke commentaren stelde Busken Huet zich nadrukkelijk op een Europees standpunt. Hij beoordeelde zijn landgenoten naar internationale maatstaven, zonder zich iets aan iemands reputatie gelegen te laten liggen.
Busken Huet speelde een leidinggevende rol in het culturele leven van zijn tijd. Tegelijk was hij bij uitstek-en anders dan de generatie die na hem zou komen-een representant van de burgerlijke samenleving, die zon sterk stempel heeft gedrukt op het negentiendeeeuwse Nederland.
Olf Praamstra is voorzittter van de opleiding Nederlandkunde/Dutch Studies aan de Universiteit Leiden. Hij schreef een groot aantal boeken en artikelen over Busken Huet.
