Met een bijzonder omvangrijke kennis van zaken en een indrukwekkende eruditie wijdt Valeer Neckebrouck de lezer van dit boek in in het domein van de godsdienstantropologie. De auteur beoogt het studieobject te beschrijven, hij bespreekt de grondleggers van de discipline en analyseert de voornaamste tendensen. In elk van de hoofdstukken wordt een uitstekend inzicht geboden in de grote thema's zoals de definitie van religie. De auteur toont aan de hand van talloze bronnen aan hoe diverse auteurs in de loop van de geschiedenis en in diverse taalgebieden een eigen antwoord hebben geformuleerd. Deze antwoorden worden op een eerlijke en heldere wijze voorgesteld en kritisch doorgelicht. Antropologie van de godsdienst biedt een schat aan bibliografische gegevens, referenties en citaten. Het is niet alleen een inleiding, maar ook een onmisbaar naslagwerk voor de lezer die met kennis van zaken wil deelnemen aan het kritische debat.
Onze huidige maatschappij bevindt zich middenin het post-truth tijdperk, waarin de publieke sfeer meer wordt beïnvloed door emoties en opinies dan door feiten. Waren mensen dan vroeger meer bekommerd om waarheid dan vandaag? Wat vooral telt, is hoe ernstig we feiten willen nemen en hoe zorgvuldig we ermee trachten om te gaan.
De publieke opdracht van academici bestaat erin om het maatschappelijke debat te voeden met feiten en argumenten. Om vooroordelen in vraag te stellen en hardnekkige overtuigingen waar nodig te bekampen. Of het nu gaat om de plaats van de islam in onze samenleving, over de mondiale demografie, of over Donald Trump: vaak nemen vooroordelen de overhand en verhullen zij een gebrek aan kennis. In discussies over seksualiteit en identiteit laten we ons leiden door vage begrippen en onvermoede processen. En ons geloof in economische en technologische ontwikkeling is niet altijd gestoeld op een goed begrip van de risico's en randvoorwaarden.
Deze nieuwe editie van Lessen voor de eenentwintigste eeuw wil wetenschappelijke duiding geven bij deze en hieraan gerelateerde thema's.
Academisch onderzoek heeft vaak een utopisch karakter. Wetenschappers trachten de grenzen van het kenbare te verleggen en op die manier een nieuwe, betere wereld mogelijk te maken. In het jaar waarin de vijfhonderdste verjaardag van Thomas Mores Utopia werd gevierd, stonden de Lessen voor de 21ste eeuwin het teken van de utopie. De auteurs schetsen de intellectuele en culturele context waarin Mores baanbrekend boek kon ontstaan en staan ook stil bij niet-westerse utopieën. Verschillende bijdragen exploreren de utopische dimensies van recente ontwikkelingen in de gezondheidszorg, digitalisering en voedingsindustrie. Ook de Europese democratie, de publieke rol van wetenschap en de organisatie van het onderwijs in Congo worden tegen het licht gehouden. In de openingstekst betoogt minister en jurist Koen Geens dat de moderne rechtstaat geen utopie mag zijn, maar noodzaak is.
Met bijdragen van Koen Geens, Stefan Rummens, Jan Papy, Jan Van der Stock, Liesbet Geris, Yves Moreau, Carine Defoort, Wannes Keulemans, Leen Van Campenhout, Geert Vanpaemel, Marc Depaepe, Liesbet Temmerman en Hans Wildiers
Diepgaande studie van de intra-Europese migratie en mobiliteit in Vlaanderen en België.
Ondanks de indrukwekkende omvang van intra-Europese migratiestromen kregen deze in België tot op heden slechts zeer geringe wetenschappelijke aandacht in vergelijking met de migratie van niet-Europeanen, oftewel derdelanders. Nochtans is het van vitaal belang dat de intra-Europese migratie een centrale plaats krijgt op de hedendaagse onderzoeksagenda. In de huidige politieke, economische en maatschappelijke context worden intra-Europese migratie en mobiliteit met argusogen bekeken en moet het vrije verkeer van personen, één van de kernverwezenlijkingen van de Europese integratie, het steeds vaker ontgelden. Dit boek wil een genuanceerde en diepgaande stand van zaken bieden over (het onderzoek naar) de intra-Europese migratie en mobiliteit met een bijzondere focus op de Vlaamse en Belgische situatie.
Contributors:
Ettore Recchi (Università 'G. d'Annunzio'), Helga A.G. de Valk (Vrije Universiteit Brussel), Suzana Koelet (Vrije Universiteit Brussel), Rob Van der Erf (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut), Annika Mortelmans (Universiteit Antwerpen), Sanne Van de Pol (Universiteit Antwerpen), Dirk Vanheule (Universiteit Antwerpen), Christof Van Mol (Universiteit Antwerpen), Joris Wauters (Universiteit Antwerpen), Ward Nouwen (Universiteit Antwerpen), Noel Clycq (Universiteit Antwerpen), Glenn Rayp (Universiteit Gent), Ilse Ruyssen (Universiteit Gent), Christina Vogt (Universiteit Hasselt), Patrizia Zanoni (Universiteit Hasselt), Fons Leroy (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling), Francis Holderbeke (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling), Joost Haemels (Universiteit Antwerpen), Ive Marx (Universiteit Antwerpen), Lieselot Vanduynslager (KU Leuven), Montserrat González Garibay (KU Leuven), Johan Wets (KU Leuven), Peter De Cuyper (KU Leuven), Hugo Durieux (Universiteit Antwerpen)
Twintigste bundel van het interfacultair college Lessen voor de 21ste eeuw - Inclusief register op alle bijdragen uit de 20 volumes met auteursindex.
Terugblikken helpt ons beter begrijpen waarom we zorg dragen voor wat we vandaag belangrijk vinden. Dit jaar herdenken we de Groote Oorlog die honderd jaar geleden begon, het verdrag van Versailles dat al de kiem van de Tweede Wereldoorlog bevatte en het ontstaan, vijfenzestig jaar geleden, van het genocideverdrag. Vandaag staat de Europese samenwerking die de ambitie had om de oude conflicten definitief op te heffen onder druk. Is de geschiedenis ertoe veroordeeld zich te herhalen of kunnen we uit onze fouten leren? Is Hegels vooruitgangsgeloof gerechtvaardigd of moeten we ons verzoenen met een tragischer perspectief op de geschiedenis? Hoe kaderen onze particuliere historische visies trouwens binnen het ruimere perspectief op het ontstaan van onze kosmos? Als mensen realiseren we ons niet alleen in confrontatie met het verleden, maar ook door te anticiperen op wat nog niet is, maar kan zijn. Vaak reikt de wetenschap ons daartoe de middelen aan. Computers die zelfstandig worden, chips die steeds kleiner en sneller zijn, of technologische innovaties in de geneeskunde: het zijn maar enkele voorbeelden van ontwikkelingen die onze toekomst mee vorm zullen geven. Over deze kwesties en veel meer gaat het in deze twintigste bundel met Lessen voor de eenentwintigste eeuw.
Contributors:
Sophie De Schaepdrijver, Georgi Verbeeck, Wim Dehaene & Patrick Reynaert, Thomas Coomans, Philip Dutré, Jos Vander Sloten, Gerard Govers, Stephan Parmentier, Thomas Hertog, Herman Teule, Mark Reybrouck, Karin de Boer, Wouter Devroe, Steven Van Hecke
Interfacultaire lessenreeks over mens, maatschappij en wetenschap.
Wie in zijn jeugd niet op de barricade heeft gestaan, die heeft geen hart - zo wil de boutade. Toch vindt elke generatie haar eigen manier om zich maatschappelijk te engageren. Hoe kritisch zijn jongeren in het tijdperk van de sociale media? En omgekeerd: hoe ernstig neemt onze maatschappij hun bekommernissen? Elke generatie heeft ook haar eigen 'jeugd van tegenwoordig'. Welke complexe realiteit gaat er schuil achter recente cijfers inzake jeugdcriminaliteit?
De huidige economische crisis stelt de intergenerationele solidariteit op de proef. In welke wereld komen onze jongeren morgen terecht? Hoe gehavend komt ons financieel systeem uit de bankencrisis? Hoe houden we onze gezondheidszorg performant en betaalbaar wanneer behandelingen en medicijnen steeds duurder worden? En hoe zullen we wonen, werken of reizen in de eenentwintigste eeuw? Over deze en andere vragen gaat het in de eenentwintigste bundel 'Lessen voor de 21ste eeuw'.
Contributors:
H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden, Stefaan Pleysier, Johan Put, Geert Deconinck, Axel Haelterman, Stan Maes, Katelijne De Nys, Guido Vanheeswijck, Dirk De Geest, Marc Dubois, Frank Delmulle, Jan van der Borg, Geert Van Hootegem, Frederic Amant en Gert Storms
Since President Putin came to power, Russia's domestic political process underwent continuous changes. Up till now it remains unclear whether Russia is on the road towards becoming a fullfledged democracy or if it is diverting from this path.
Elusive Russia brings together the views of four leading Russia experts on Russian state identity and institutional reform. Marie Mendras, Luke March, Irina Busygina and Andrei Zakharov share their original approaches on some key components of today's russian politics and bring their own perspective to the complex and ongoing process of Russia's nation and state building. They address urgent questions that relate to Russia's post-Soviet democratization process. In which way has the relationship between the legislative and executive branches of power been developing? How has Russia conceptualized itself as a federal state? How strong is the nationalist component in today's Russian politics? Which concept of the Rule of Law finds its resonance in Russia's state structures?
Although Russia seems to remain an elusive entity according to the concepts of Western political sciences, this volume aims to shed some light on the ongoing political developments by offering a 'status questionis'.
As globalisation makes the visual distinction between North and South, East and West disappear, one definitely needs a compass. It still points to magnetic North. For the moment.
This book focuses on the added value created by interculturality which is the interaction, exchange and integration between people of different cultures. The reflexions are aimed at profit and non-profit organisations who have the ambition to be enriched and strengthened by their cultural diversity.
This publication states and illustrates; personal views seek to inspire. The outlines in this book are now a guiding principle for the Living Stone Centre of Competence for Intercultural Entrepreneurship (LSC), a cooperation between the K.U.Leuven (Catholic University of Leuven), Joker Toerisme SA and Cera.
What preoccupies scientists today? What is the impact of their ideas and discoveries on ourselves and on our society? This question is the starting point of the 'Lectures for the twenty-first century'. Parallel to the established Dutch series, this year for the first time an English edition was organized. This first English edition offers an international audience a glimpse behind the scenes of the laboratories, the work shops or the studies and shows how linguistic justice, the history of Belgium, Fair Play, food supplies, global change, cultural identity, China and the global environmental government, civil law, bioinformatics, molecular medicine, art and cultural identity of the Low Countries and vortices in nature impact our daily lives.
With contributions from: Ph. Van Parijs, T. Pauwels, R. Renson, D. Raes, M. Sintubin, G. Van Riel, H. Bruyninckx, L. Waelkens, B. de Moor, B. De Strooper, L. Beheydt, V. Moshalkov.
The university is a nerve centre of society. This glimpse behind the scenes of the laboratories, workshops and classrooms of K.U.Leuven reveal what preoccupies scientists today, and how their ideas and discoveries impact our world. This second annual series of lectures in English includes such highlights as J.J. Cassiman on Genetics and Genomics, R. Merckx on Food in Africa, G. Verbeeck on The Future of History, and a great deal more.
The Japanese word bashôfu literally means 'banana-fibre cloth'. Both the cloth and the clothing made from it are now considered important constituents of Okinawan identity. This special trait of Okinawan material culture was brought to attention by the Japanese Folk Craft Movement in the 1930s. After years of decline following World War II, the weaving and use of bashôfu saw a revival that accelerated after the return of Okinawa to Japan in 1972 and still continues. Although today bashôfu receives considerable attention because of its status since 1974 as one of Japan's important intangible cultural properties, its origins and history had remained hidden. In this book Katrien Hendrickx searches for the origins of bashôfu in the Ryukyus, including the origins of ito bashô, the plant that provides the raw material, and studies the yarn-making methods and weaving techniques. She also focuses on why and how the Ryukyuan people adopted those techniques and introduced them into their own society. By careful analysis of all available sources, considered from viewpoints that sprang from fields as various as pure history, phytohistory, philology, ethnography, and folklore, Hendrickx convincingly proves that bashôfu was introduced in the Ryukyus from Southern China, and not from Southeast Asia as is commonly argued. Her overview of present-day bashôfu-weaving and its use also provides valuable insights into the situation of folk-craft within Okinawan society during the second half of the 20th century and up to the present-day.
Welke invloed hebben de ideeën en ontdekkingen van onderzoekers op ons en op de wereld om ons heen? Denken en weten over de wereld, de veertiende editie van Lessen voor de eenentwintigste eeuw, gunt het algemene publiek een blik achter de schermen van het laboratorium, het atelier of de studeerkamer en laat zien op welke wijze klimaatverandering, voedselvoorziening, opvoeden en onderwijs, bierbrouwen, humor, beeldcultuur en milieu, de rol van de USA, medische statistiek, het levenseinde of navelstrengbloed een impact hebben op het dagelijkse leven.
Marc Boogaert, Jozef Deckers, Freddy Delvaux, Katrien Descheemaeker, Kurt Feyaerts, Chris Gastmans, Jacques Haers, Bart Kerremans, Paul Moyaert, Freddy Nachtergaele, Idesbald Nicaise, Greet Vansant, Jean-Pascal van Ypersele, Geert Verbeke en Karine Verschueren staan in het brandpunt van wat leeft in de wetenschap en delen hun inzichten met de lezer.
In de reeks 'Lessen voor de eenentwintigste eeuw' wordt jaarlijks op een originele en toegankelijke manier nagedacht over de grote thema's van mens, wereld en wetenschap. In deze editie ligt de nadruk op Europa als de ruimte waarbinnen wetenschappelijk onderzoek zich afspeelt. De toekomst van de Europese gedachte, tussen de wereld van de euro en de wereld van de armoede, tussen de invloed op het klimaat en het groene Europa, laat telkens andere dimensies van het Europese verhaal zien.
Steeds nadrukkelijker wordt duidelijk dat geen enkel thema, geen enkel onderzoeksprogramma kan beperkt blijven tot de eigen knusse ruimte. Telkens opnieuw zijn Europa en de wereld de horizon waartegen de zoektocht naar kennis en inzicht plaatsvindt. Van het groene Afrika tot de waterproblematiek, van psychofarmaca tot intellectuele eigendom is er slechts één wereld, die de onze is.
Toekomstgerichte reflecties vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines over mens, maatschappij en wetenschap
Wetenschappelijk onderzoek kent geen slotakkoord of apotheose. Het zet zich voortdurend door. Op elk moment treden nieuwe academici in het spoor van hun leermeesters, maakt men gebruik van nieuwe methoden en ontwikkelt men nieuwe interesses. Niet alleen de aard van de navorsers en van hun methoden evolueren, ook hun onderzoeksobject verandert. Zeker in het veld van de politiek en de wereldeconomie maken we revolutionaire tijden door. De geopolitiek van de VS en Europa ten opzichte van groeilanden zoals China, India en Brazilië wijzigt drastisch en in de Arabische landen groeit het verlangen naar echte democratie. Intussen neemt de druk op de draagkracht van onze blauwe planeet verder toe. In 2050 zijn we wellicht met 9 miljard mensen. Zal er voldoende voedsel zijn? Welke energie zal aan onze toekomstige behoeften op een duurzame manier kunnen voldoen? In welk soort voertuigen zullen we ons verplaatsen? In onze eigen gemeenschap doet de vergrijzing vragen stellen over de houdbaarheid van ons pensioenstelsel en over de kwaliteit van het leven van een steeds ouder wordende bevolking.
Wie een vinger aan de pols wil houden van de ontwikkeling van het wetenschappelijk onderzoek zal in deze publicatie opnieuw een staalkaart vinden van wat voor vandaag en voor morgen relevant is.
Must-read for professionals dealing with SDI and spatial enablement.
Spatial data identifies the geographic location of natural and constructed features and boundaries on Earth, and has become increasingly important in various administrative practices. In order to facilitate access, use, and sharing of spatial data among organisations, information is brought together in clustered initiatives known as Spatial Data Infrastructures (SDIs). In Spatial Data Infrastructures at Work, Ezra Dessers introduces spatial enablement as a key concept to describe the realisation of SDI objectives in the context of individual public sector processes. Drawing on four years of research, Dessers argues that it has become essential, even unavoidable, to manage and (re)design inter-organisational process chains in order to further advance the role of SDIs as an enabling platform for a spatially enabled society. Detailed case studies illustrate that the process he describes is the setting in which one can see the SDI at work. This book is must-read material for academics, practitioners, and policymakers dealing with sdi and spatial enablement. By extension, the book will also be of great interest to anyone confronted with societal issues that call for an integrated approach, implying in-depth cooperation between multiple organisations.
The Debate about Colour Naming in 19th Century German Philology is comprised of eleven essays illustrating the intensity of interest in colour naming and categorisation that arose in nineteenth century Germany. The themes of each chapter vary in their emphasis on particular theories which lie behind the 'testing' of the colour-naming capacities of 'primitive people' throughout the world, and which move towards new variants of the doctrine of 'evolution.'
This selection of work directs itself towards the growing field of Psychology and the shifting ground on which it was to form the later debates about 'colour naming and categorisation.'
These essays can be read from both a general and a specialist perspective. They are a fascinating example of the early development of the human sciences, and of the interplay between natural science, social science and ideology.
Negentiende editie van een interdisciplinaire lessenreeks.
We beseffen dat tijd voorbijgaat omdat we kunnen nadenken over wat is geweest. Kunnen stilstaan bij wat is gebeurd, genereert tegelijk de mogelijkheid te denken aan wat zal komen. Daarom creëren we monumenten, daarom doceren we geschiedenis. Architecten en historici lichten dat in dit boek toe. Ze bevestigen wat Faulkner schreef: 'The past is never dead. It's not even past'. Wat in het verleden is gebeurd, drukt zijn stempel op het heden.
Tijd blijkt ook relatief. We denken tijdsverloop in mensenmaat. De wetenschap ontdekte hoe futiel de tijd van mensen is in het licht van de tijd van het universum en van de evolutie. Toch blijkt de impact van mensen op de natuur ingrijpend. Niet alleen een mensenleven is fragiel, ook de biodiversiteit op onze blauwe planeet blijkt uiterst kwetsbaar. Daarom lijkt het de opdracht van deze tijd duurzaamheid te creëren. De thema's in deze lessenreeks kruisen elkaar en zijn complementair. Tegelijk vormt deze bundel een tijdsdocument. In de lessen weerspiegelt zich de tijdsgeest, met zijn angst en hoop.
Contributors:
bOb Van Reeth, Kaat Wils, An Goris, Kevin Verstrepen, Mathijs Lamberigts, Jan Hertogen, Helder De Schutter, Manuel Sintubin, Peter Tom Jones, Moritz Diehl, Olivier Honnay, Joris Vandenberghe, Erwin Ooghe, Marie-Christine Janssens
Van alle onderwerpen die in de antropologie worden bestudeerd is er geen enkel dat aanleiding heeft gegeven tot zoveel tegenstrijdige verklaringen en conflicterende interpretaties als het fenomeen 'religie'. In dit chronologisch opgevatte overzicht Denken over religie behandelt Valeer Neckebrouck, die een jarenlange ervaring als antropologisch veldwerker combineert met een grondige kennis van de geschiedenis van de discipline, de belangrijkste denkers die een bijdrage hebben geleverd aan het begrijpen van religie als menselijk fenomeen.
In Deel I Van Xenophanes tot Robertson Smith presenteert de auteur op een heldere en toegankelijke manier de belangrijkste denkers van de klassieke Oudheid tot ruwweg 1860.
Het tweede volume Van Hugo Winckler tot Clifford Geertz behandelt de voornaamste stromingen sinds het midden van de 19e eeuw, waaronder het evolutionisme, het intellectualisme, het diffusionisme, het Franse en het Britse functionalisme, de psychoanalytische school, het religionisme en het symbolisme of 'interpretatieve' antropologie. Iedere theorie die een wezenlijke bijdrage heeft geleverd aan de godsdienstantropologie onderwerpt Neckebrouck daarbij aan een uitvoerige en diepgravende analyse en een vaak originele kritische evaluatie.
Met Deel III Hedendaagse perspectieven is auteur Valeer Neckebrouck tot het sluitstuk gekomen van de chronologisch opgevatte reeks Denken over religie. Antropologische theorie en godsdienst. De studie van de antropologie van de religie wordt in dit laatste deel vanuit de meest toonaangevende, hedendaagse modellen en perspectieven belicht. De secularisatietheorieën, het postmodernisme, het feminisme, het neodarwinisme en de cognitieve antropologie van de godsdienst worden uitvoerig behandeld, maar ook denkers als René Girard, Walter Burkert, Edward O. Wilson en Richard Dawkins passeren de revue.
Voor eenieder die geïnteresseerd is in het fenomeen religie en wil weten hoe antropologen doorheen de geschiedenis over godsdienst hebben gedacht, is dit boek een onmisbaar en bijzonder rijk gestoffeerd naslagwerk. Een zo gedetailleerde beschrijving en kritische evaluatie van de behandelde materie was tot nog toe in geen enkel taalgebied voorhanden.
Van alle onderwerpen die in de antropologie worden bestudeerd is er geen enkel dat aanleiding heeft gegeven tot zoveel tegenstrijdige verklaringen en conflicterende interpretaties als het fenomeen 'religie'. In dit chronologisch opgevatte overzicht Denken over religie behandelt Valeer Neckebrouck, die een jarenlange ervaring als antropologisch veldwerker combineert met een grondige kennis van de geschiedenis van de discipline, de belangrijkste denkers die een bijdrage hebben geleverd aan het begrijpen van religie als menselijk fenomeen.
In Deel I Van Xenophanes tot Robertson Smith presenteert de auteur op een heldere en toegankelijke manier de belangrijkste denkers van de klassieke Oudheid tot ruwweg 1860.
Het tweede volume Van Hugo Winckler tot Clifford Geertz behandelt de voornaamste stromingen sinds het midden van de 19e eeuw, waaronder het evolutionisme, het intellectualisme, het diffusionisme, het Franse en het Britse functionalisme, de psychoanalytische school, het religionisme en het symbolisme of 'interpretatieve' antropologie. Iedere theorie die een wezenlijke bijdrage heeft geleverd aan de godsdienstantropologie onderwerpt Neckebrouck daarbij aan een uitvoerige en diepgravende analyse en een vaak originele kritische evaluatie.
Met Deel III Hedendaagse perspectieven is auteur Valeer Neckebrouck tot het sluitstuk gekomen van de chronologisch opgevatte reeks Denken over religie. Antropologische theorie en godsdienst. De studie van de antropologie van de religie wordt in dit laatste deel vanuit de meest toonaangevende, hedendaagse modellen en perspectieven belicht. De secularisatietheorieën, het postmodernisme, het feminisme, het neodarwinisme en de cognitieve antropologie van de godsdienst worden uitvoerig behandeld, maar ook denkers als René Girard, Walter Burkert, Edward O. Wilson en Richard Dawkins passeren de revue.
Voor eenieder die geïnteresseerd is in het fenomeen religie en wil weten hoe antropologen doorheen de geschiedenis over godsdienst hebben gedacht, is dit boek een onmisbaar en bijzonder rijk gestoffeerd naslagwerk. Een zo gedetailleerde beschrijving en kritische evaluatie van de behandelde materie was tot nog toe in geen enkel taalgebied voorhanden.
Met Deel III. Hedendaagse perspectieven is auteur Valeer Neckebrouck tot het sluitstuk gekomen van de chronologisch opgevatte reeks Denken over religie. Antropologische theorie en godsdienst. De studie van de antropologie van de religie wordt in dit laatste deel vanuit de meest toonaangevende, hedendaagse modellen en perspectieven belicht. De secularisatietheorieën, het postmodernisme, het feminisme, het neodarwinisme en de cognitieve antropologie van de godsdienst worden uitvoerig behandeld, maar ook denkers als René Girard, Walter Burkert, Edward O. Wilson en Richard Dawkins passeren de revue.
Met de behandeling van hedendaagse theoretische perspectieven in de antropologische studie van de godsdienst gaat het om onderzoeksterreinen die nog constant in beweging zijn, om inzichten die nog in volle ontwikkeling verkeren. Bijna dagelijks worden in de biologie nieuwe ontdekkingen gedaan waarvan sommige verplichten tot een radicale herziening van inzichten die voordien als vaststaande verworvenheden werden beschouwd. Omdat onze kennis op gebied van biologie en neurologie voortdurend evolueert, dient het bilan ervan steeds weer herschreven te worden. Met dit derde deel uit de reeks Denken over religie heeft Valeer Neckebrouck hiertoe onmiskenbaar een belangwekkende bijdrage geleverd.
Neckebrouck brengt de lezer in dit finale volume een grondige analyse en kritische evaluatie van de verschillende theoretische systemen waarmee grote en minder grote geesten uit de recente westerse cultuurgeschiedenis getracht hebben het enigmatische fenomeen "religie" vanuit antropologisch standpunt te verhelderen.
Voor eenieder die geïnteresseerd is in het fenomeen "religie" en wil weten hoe antropologen doorheen de geschiedenis over godsdienst hebben gedacht, is deze trilogie een onmisbaar en bijzonder rijk gestoffeerd naslagwerk. Een zo gedetailleerde beschrijving en kritische evaluatie van de behandelde materie was tot nog toe in geen enkel taalgebied voorhanden.
'In verscheidenheid verenigd' is het motto van Europa. De Unie telt vandaag 28 lidstaten die niet alleen in cultureel maar ook in sociaal opzicht grondig van elkaar verschillen. Lange tijd was het basismotief voor de eenmaking economisch: het Europa van de vrije markt. Sinds de crisis heeft toegeslagen, groeit het besef dat Europa ook op sociaal vlak ambitieuzer moet zijn. Europees Commissaris Marianne Thyssen licht in haar openingslezing van deze lessenreeks haar visie toe op dat sociale Europa.
Ook de universiteit is een huis met vele kamers. De Lessen voor de eenentwintigste eeuw weerspiegelen de verscheidenheid in onderzoeksvragen en disciplines die het academisch onderzoek vandaag kenmerken. Of het nu gaat om nieuwe gezinsvormen, om psychisch welzijn of om de voorziening van energie of grondstoffen, alleen een wetenschappelijk pluralisme zal de vele maatschappelijke uitdagingen het hoofd kunnen bieden. Tegelijk worden heel wat wetenschappers gedreven door gelijkaardige idealen, zoals het streven naar inzicht in de mens en zijn interactie met de omgeving, het zoeken naar waarheid of - vaak realistischer - waarschijnlijkheid, het verleggen van de grens in wat we kennen en kunnen. In die zin is er eenheid in de verscheidenheid van academische kennis.
De periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog heeft in de Lage Landen tot nog toe weinig aandacht gekregen. Het leek een niemandsperiode, een verminkt tijdsgewricht, dat letterlijk en figuurlijk weggedrukt werd door de oorlogen. Ten onrechte, zo blijkt uit De levenskracht der bevolking. Het interbellum was een dynamisch sociaal laboratorium en kende intense maatschappelijke spanningen. De moderniteit was op kruissnelheid gekomen en riep tegengestelde reacties op, gaande van radicale omarming tot reactionaire verwerping. Politieke democratisering botste op antidemocratische reacties en nieuwerwetse tendensen in het huwelijks- en gezinsleven lokten antimoderne kritiek uit. In de westerse wereld woedde een debat over 'de bevolkingskwestie'. Een aantal demografische evoluties werd in brede kringen gelezen als een teken dat het met de westerse cultuur de verkeerde kant uitging en dat een aantal waarden en normen dreigde verloren te gaan. In dit boek nemen Nederlandse en Vlaamse historici, sociologen, economen en demografen een reeks thema's onder de loep rond 'volk', huwelijk en gezin, leven en dood tijdens het interbellum. Ze doen dit vanuit actuele invalshoeken en met verrassende bronnen en originele methoden. De belangrijkste thema's uit die tijd staan ook vandaag (opnieuw) op de maatschappelijke agenda: lage vruchtbaarheid, vergrijzing en internationale migratie.
Welke plaats bekleedt de wetenschap in het dagelijkse leven? Welke nieuwe wegen bewandelt ze? Hoe wordt er over recente bevindingen gecommuniceerd? En wat is de rol van de universiteit hierbij? Het interfacultaire college Lessen voor de eenentwintigste eeuw wil iedereen die belangstelling heeft voor wetenschappelijk onderzoek informeren over wat er op dit moment gebeurt in verschillende wetenschappelijke disciplines. Welke mogelijkheden zijn er bijvoorbeeld voor ICT en e-health? Hoe ontraadselen geologen de oudheid? Wat is de invloed van de economische crisis op de voedselcrisis? Wat zijn 'sportcommunities'? Hoe luisteren onze hersenen? Of wat is het beleid omtrent taal en vertalen in de 21e eeuw? De zestiende editie van deze succesvolle lessenreeks biedt een verhelderende kijk op zeer gevarieerde thema's, zoals intellectuele eigendom, zestig jaar Bondsrepubliek Duitsland, de mens als evolutionaire knutselaar, multiculturele verschillen in de publieke ruimte, moleculaire psychologie, theologie en muziek of online monitoring van levende organismen.
Wat doen wetenschappers echt? Doet hun werk ertoe? Waarnaar zijn ze op zoek? Waarover denken ze na? De Lessen voor de 21ste eeuw brengen al 15 jaar wetenschap naar een breder publiek. Een blik op de thema's toont meteen dat geen enkel onderwerp te heet of te licht is om over te communiceren: het evolutie-debat of de welvaartsstaat, lerende machines of geluk, sportcenten of ecologie in China .... De teksten in dit boek zijn de neerslag van de publieke lessen die jaarlijks aan de K.U.Leuven worden georganiseerd. Wie wil weten hoe biologen, filosofen, sociologen, medici, juristen of medici denken, wat hen bezighoudt en hoe ze hun activiteiten proberen voor te stellen aan een publiek, vindt in deze publicatie een betrouwbare gids. De teksten uit dit boek bieden stuk voor stuk informatie uit de eerste hand, zijn toegankelijk en nodigen uit om verder op verkenning te gaan.
Met bijdragen van: Bea Cantillon, Luc De Raedt, Stephan Parmentier, Lut Arckens, Taede Smedes, Antoon Vandevelde, Koen Devriendt, Liliane Schoofs, Theo D'haen, Dirk Raes, Stefan Kesenne.
