Een gevoel van onbehagen maakt deel uit van ons mens-zijn. Ondanks de welvaart op alle vlakken neemt de onrust in onze maatschappij toe. Paul Verhaeghe laat in dit boek zien dat iedere tijd een eigen gevoel van onbehagen kent, met de daarbij horende typische problemen - zoals in onze tijd een burn-out, het imposter syndroom of de angst om uitgesloten te worden.
Hoe kunnen wij onze huidige samenleving typeren, op welke manieren bepaalt die ons als individu, en welk onbehagen sluit daarbij aan? Zijn er verifieerbare verklaringen voor dit onbehagen, in de praktijk van de zorg, het onderwijs en de arbeidsorganisatie? In Onbehagen kiest Paul Verhaeghe voor een wetenschappelijk onderbouwde analyse, wars van op ideologie gebaseerde kritieken en utopische oplossingen. In zijn herkenbare vlotte en toegankelijke stijl gidst hij ons langs inzichten in deze tijd en verwachtingen voor onze toekomst.
Beleven we het einde van de psychotherapie? Heeft Freud afgedaan?
Tegenwoordig wordt verondersteld dat alle psychische problemen
adhd, depressie, burn-out, persoonlijkheidsstoornis ziektes zijn, of
gevolgen van erfelijke afwijkingen die met medicijnen te bestrijden
zijn. Pillen in plaats van praten. Paul Verhaeghe neemt in dit boek
krachtig stelling tegen deze ontwikkeling. De oorzaken van het groeiend
aantal psychische problemen moeten niet gezocht worden in genen of
neuronen, maar in de manier waarop onze maatschappij met psychische
problemen omgaat. Mensen gaan met andere problemen naar de
psychiater dan vroeger, zijn minder dan voorheen geneigd tot intro-
spectie en reflectie en verwachten zonder enige persoonlijke inspanning
direct van hun problemen verlost te kunnen worden. De bijna automatisch
voorgestelde remedie pillen bevestigt deze situatie. Het einde
van de psychotherapie pleit voor een andere visie op de hedendaagse
psychische problemen en een grondige herwaardering van de psychotherapie.
Liefde, erotiek en seksualiteit; onderwerpen die nooit aan belangstelling zullen inboeten. Samen met Erwin Mortier reviseerde en actualiseerde Paul Verhaeghe zijn spraakmakende bestseller Liefde in tijden van eenzaamheid, drie kritische verhandelingen over de hedendaagse seksuele verhoudingen tussen mannen en vrouwen. In een verhelderende en scherpe analyse gaat Verhaeghe in op de tijdloze en de tijdgebonden achtergronden van wat mensen zowel beweegt als verlamt op het terrein van de erotiek, en op de verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke seksuele fantasieën. Ook beschrijft hij Freuds tegenstelling tussen Eros en Thanatos en wat het oedipuscomplex en macht daarmee te maken hebben. Tot slot gaat hij na waarom culturele veranderingen zoals de seksuele revolutie de man-vrouwverhouding niet alleen bevrijd maar ook problematischer gemaakt hebben.
De wereld staat op z'n kop. De coronacrisis raakt iedereen en we moeten ons allemaal aanpassen aan een samenleving die we nog niet kenden. Dit brengt een onvermijdelijk besef met zich mee: de ongebreidelde groei waar we eeuwenlang naar streefden is niet langer verdedigbaar.
Paul Verhaeghe betoogt dat we deze crisis moeten aangrijpen om ingrijpend andere keuzes te gaan maken. Welke kant willen we op met onze economie? Hoe moeten we ons verhouden tot elkaar, en tot het milieu? Tegelijkertijd analyseert hij de impact van deze crisis op individueel niveau. Welk effect heeft dit `nieuwe normaal' op ons welbevinden? Hoe kunnen we omgaan met eenzaamheid en onzekerheid, en is het vol te houden
om niet te worden aangeraakt?
Als geen ander is Paul Verhaeghe in staat om de maatschappij en het individu met elkaar in verband te brengen. Hij toont wat we weten, wat we moeten vrezen, waarop we kunnen hopen en wat we kunnen doen - om sterker uit dit tijdperk te komen dan we erin gingen.
Een wereld in evenwicht. Daar pleit Paul Verhaeghe al voor
sinds Liefde in tijden van eenzaamheid. Zijn boeken belichten de
grote thema's van onze tijd: Identiteit, Autoriteit, Intimiteit.
Daarin reflecteert hij op onze zoektocht naar het goede leven -
en de obstakels daarbij.
Na veertig jaar neemt Paul Verhaeghe eind 2021 afscheid van de
universiteit. In dit boek blikt hij terug en vooruit. Hoe zag hij
onze intieme relaties veranderen? Wat valt er nog te vinden voor
de zoekende mens? En hoe doe je dat eigenlijk, kritisch en toch
hoopvol nadenken over de samenleving waarin je thuis bent?
`Het moeilijkste aan vragen stellen,' weet Paul Verhaeghe, `is dat
je antwoorden krijgt.' Maar het beste daaraan is dat die weer naar
nieuwe vragen leiden. Journaliste Sarah Vankersschaever stelt ze
- en vraagt door.
Ben je een lichaam of heb je een lichaam? Volgens Paul Verhaeghe
berust intimiteit in de eerste plaats op de relatie met jezelf en pas
daarna op een relatie met anderen. De verhouding tot ons eigen
lichaam legt niet alleen de basis voor intimiteit, maar ook voor
onze mentale en lichamelijke gezondheid. Vandaag de dag wordt
die verhouding helaas gekenmerkt door schaamte, veroorzaakt
door de overtuiging dat we nooit mooi en gezond genoeg zijn.
In Intimiteit laat Verhaeghe zien dat onze tijd dringend behoefte
heeft aan een nieuwe vorm van zelfzorg. Een waarin we meer
samenvallen met onszelf. Hij rekent af met de klassieke verdeling
tussen lichaam en geest zodat we op een andere manier
naar het zelf en de wereld kunnen kijken. Met zijn doordachte
pleidooi voor intimiteit zet Paul Verhaeghe de lezer aan het
denken over zichzelf en over de ander.
Maatschappelijke veranderingen hebben gezorgd voor een veranderd ik-gevoel. Paul Verhaeghe onderzoekt de effecten van dertig jaar neoliberalisme, vrijemarktwerking, privatisering en de relatie tussen de maakbare samenleving en onze identiteit. Wie wij zijn wordt zoals altijd bepaald door de context waarin wij leven. Die context bepaalt op dit moment: Wie geen succes heeft zal ziek zijn. De dwang tot succes en geluk blijkt een keerzijde te hebben: het leidt tot verlies aan zelfbesef, tot desoriëntatie en vertwijfeling. De mens is eenzamer dan ooit. De liefde is moeilijk te bereiken en betekenisvol leven is diepgaand problematisch geworden.
Vanuit zijn klinische ervaring als psychotherapeut laat Verhaeghe zien hoezeer de veranderde maatschappij doorwerkt in de hedendaagse individuele psychische problemen. Mensen komen met andere psychische klachten bij de psychiater dan voorheen.
Identiteit is een vervolg op Verhaeghes bestseller Liefde in tijden van eenzaamheid en zijn al even succesvolle Het einde van de psychotherapie.