`Wormmaan' van Mariken Heitman gaat over Elke die na tegenslag op haar werk met een vergeten erwtenras naar een Waddeneiland vertrekt. Ze wil de erwt, een tweeslachtig ras dat zich nauwelijks heeft laten sturen, terugbrengen naar zijn wilde kern. Elke realiseert zich dat zij gewassen vormt zoals de maatschappij háár probeert te vormen. Wie of wat blijft er over als je alles afpelt dat door anderen aan je werd opgedrongen?
Parallel aan Elkes zoektocht verhalen onze voorouders over Ra, eenling op drift, die aansluiting zoekt bij wat later de eerste boeren zullen blijken. Ra, net als Elke in het heden, lijkt nergens bij te passen. Moet deze mens veranderen of de groep - of misschien hun gezamenlijke wereldbeeld?
Langzaam wordt duidelijk hoe de mens altijd op zoek is naar oorsprong, identiteit en betekenis. `Wormmaan' is een ontroerende zoektocht inwaarts waarin dwergolifanten, erwten en de wording van een mens samenkomen.
In Anders buigt de wereldberoemde primatoloog Frans de Waal zich over verschillen in sekse en gender bij de mens en andere dieren. Hij maakt hierbij gebruik van zijn grote kennis van onze naaste verwanten: chimpansees en bonobo's. Wat is het geheim van de door vrouwen geleide vreedzame samenleving van bonobo's? En wat kunnen wij mensen leren van mannelijke dominantie en territorialiteit bij chimpansees?
Tegenwoordig wordt vaak beweerd dat genderverschillen het resultaat zijn van sociale vorming, maar De Waal toont aan dat het een biologische basis heeft. Hij behandelt onderwerpen als genderidentiteit, seksualiteit, gendergerelateerd geweld, vriendschap en zorgzaamheid, en laat overtuigend zien dat de evolutionaire biologie bijdraagt aan een genuanceerder cultureel begrip van gender.
`Hebben en Zijn' van Dimitri Verhulst begint met de dood van Malodot. Na een fataal auto-ongeluk bevindt hij zich tot zijn verbazing in een kliniek waar hij eerst moet zien af te kicken van het leven alvorens hij volkomen dood kan zijn. Mislukt hij hierin, dan moet hij zijn hele bestaan opnieuw ondergaan, van begin tot eind, op exact dezelfde manier. Met een bont gezelschap van lotgenoten heeft hij groepstherapieën en hij voert individuele gesprekken met een raadselachtige Counselor die hem ertoe probeert te bewegen die vuile verslaving aan het leven af te zweren.
In `Hebben en Zijn' werpt Dimitri Verhulst in geestige en fraaie bewoordingen licht op onze eindigheid; het is een roman die met geen andere te vergelijken valt, ook niet binnen het oeuvre van de schrijver zelf.
Achtervolgd door de staatsmaffia door Bill Browder is het verslag van een waargebeurd corruptieschandaal, een zinderend internationaal avontuur en aangrijpend pleidooi voor gerechtigdheid ineen. Bill Browders advocaat Sergej Magnitski wordt in een Russische gevangenis in koelen bloede vermoord. Browders leven verandert voorgoed. Hij laat zijn zakenleven achter zich en stort zich volledig op de zoektocht naar gerechtigheid. Een van de eerste stappen van die missie is om op te helderen wie Magnitski vermoordden en wie er profiteerden van de $230 miljoen corruptiegelden die de jonge advocaat op het spoor was. De Russische financiële kruimels leiden Browder en zijn team de hele wereld over, maar bovenal leiden ze naar niemand minder dan Vladimir Poetin. Als westerse gerechtshoven het gestolen geld vervolgens bevriezen, is Poetins toorn gewekt. Browder staat vanaf dat moment bovenaan de zwarte lijst. Omkopingen, desinformatie en moordaanslagen: Poetin schrikt nergens voor terug om zijn rijkdom en macht te beschermen.
In 'Leven en laten leven' schrijft rechtshistoricus Madeleijn van den Nieuwenhuizen over abortusrecht. Onlangs werd het recht op legale abortus ingeperkt in de Verenigde Staten en Polen, en ook in veel andere westerse landen wordt de anti-abortuslobby steeds luider. Hoe zeker kunnen we zijn van ons abortusrecht in Nederland?
Na bijna veertig jaar legalisering zit abortus nog altijd in de taboesfeer. Tijd voor een gelaagder gesprek over een van onze meest persoonlijke keuzes. Over zelfbeschikking, termijngrenzen, het recht op leven en het belang van toegankelijke abortuszorg. Van den Nieuwenhuizen riep via haar Instagramaccount @Zeikschrift mensen op hun argumenten voor en tegen, ervaringen, twijfels en gedachten over abortus te delen. Ingeleid door een bevlogen en persoonlijk essay, staat een ruime selectie van die reacties in Leven en laten leven, als een genuanceerd gesprek in boekvorm.
Want willen we onze wetten en rechten beschermen, dan moeten we ze verdedigen.
`Harlem Shuffle' van Colson Whitehead gaat over Ray Carney, een beschaafde meubelverkoper die voor zijn klanten en buren in 125th Street een fatsoenlijk leven probeert te leiden. Zijn vrouw is in verwachting van hun tweede kind, en ook al wonen ze in een krap appartement te dicht bij het metrospoor: hij heeft veel bereikt, hij is tevreden.
Wat weinig mensen weten, is dat Ray afkomstig is uit een geslacht van bendeleden en boeven, en dat zijn brave burgermansbestaan barsten begint te vertonen. Barsten die steeds groter worden dankzij zijn louche, onfortuinlijke neef Freddie, die dankbaar gebruikmaakt van Rays keurige façade - en hem ondertussen steeds dieper de Harlemse onderwereld in sleurt.
Terwijl Ray worstelt met zijn dubbelleven begint hij steeds duidelijker in te zien wie de touwtjes in handen heeft in Harlem. Lukt het Ray om hier zonder kleerscheuren uit te komen - om zijn neef te redden, zijn deel van de winst te pakken en tegelijkertijd zijn reputatie hoog te houden?
Met zijn nieuwe dichtbundel `Komijnsplitsers' zet Marieke Lucas Rijneveld opnieuw een grote stap in zijn dichterschap. In acht afdelingen onderzoekt Rijneveld wat het betekent om te wonen: in een huis, in jezelf en in verhoudingen tot anderen. Wie of wat heb je nodig om een compleet mens te zijn? In een van de gedichten wordt verhaald over het verlangen één ruimte te zijn; iemand zoekt een brandtrap uit deze dag, trekt in plaats van een grijs vest een jongen aan. De vrees om iemand te worden die de ander niet kan hebben - `om de verkeerde mens om je beenderen te vormen' - vormt het grootste gevaar voor het maar al te herkenbare en hoopvolle verlangen naar groei. In een taal die naar adem hapt en het zweet van het voorhoofd veegt, staat `Komijnsplitsers' als een huis.
In 2020 won Marieke Lucas Rijneveld de International Booker Prize voor `De avond is ongemak'.
`De avond is ongemak' van Marieke Lucas Rijneveld is het schrijnende verhaal van een gereformeerd boerengezin dat wordt getroffen door de dood van een kind. Door de ogen van Jas, die zich ophoudt in het niemandsland tussen kindertijd en volwassenheid, zien we hoe de familieleden elk op hun eigen manier omgaan met het verlies. Vader en moeder zijn volledig verlamd door verdriet en zien niet hoe Jas en haar zusje Hanna en haar broer Obbe ondertussen langzaam ontsporen.
Het is een verbluffend romandebuut dat is doortrokken van seksualiteit, geloof en de smerigheid van het bestaan.
Marieke Lucas Rijneveld geldt als een van de grootste nieuwe talenten van de Nederlandse letteren. In 2015 debuteerde hij met de meermaals herdrukte dichtbundel `Kalfsvlies', die werd bekroond met de C. Buddingh'-prijs voor het beste poëziedebuut.
In `Elizabeth Finch' van Julian Barnes is Neil op een kruispunt in zijn leven aanbeland wanneer hij besluit opnieuw plaats te nemen in de collegebanken. De gescheiden vader en gewezen acteur is toe aan een geestelijke opfrisser en schrijft zich in voor de cursus `Cultuur en beschaving'. Vanaf de eerste lesdag raakt hij in de ban van zijn iets oudere professor. Elizabeth Finch doceert in eloquente, rokerige volzinnen over Sint-Ursula, Goethe, Julianus de Afvallige, de Verlichting, en over de parallellen tussen verleden en heden. Ze is een toonbeeld van ruimdenkendheid, en verwacht hetzelfde van haar cursisten.
Alle intellectuele openheid ten spijt blijkt Elizabeth Finch een gesloten figuur die haar privéleven hermetisch afschermt - en daardoor Neil en zijn medecursisten des te meer fascineert. Neils kalverliefde wordt pas echt een obsessie wanneer hij jaren later onverwacht de schriftelijke nalatenschap van zijn mentor erft: dozen vol aantekeningen die wijzen op haar eigen obsessie. Wat bewoog de mysterieuze Elizabeth Finch nou werkelijk? Wat beoogde ze met dit postume gebaar? Welke opdracht moet Neil voor zijn grote voorbeeld voltooien?
`Vaderskind' van Hans Goedkoop ontrafelt de geschiedenis van een immigrantenmeisje met een joodse vader. Tomeloos slim en onheil-spellend gevoelig. Angstig zonder dat ze weet waarvoor. Haar wordt niet veel verteld over de wereld, kinderjaren horen onbezorgd te zijn, maar gaandeweg dwingt ze zichzelf te leren kijken. Ook naar wat geen mens wil zien.
Met zeldzame precisie en nabijheid tekent `Vaderskind' een meisje dat in een verwoestende tijd het fundament legt van een schrijverschap.
Als eerste columnist van Nederland, nooit overtroffen, schreef Renate Rubinstein over alles wat de tijd haar aandroeg, van het zelfbedrog der ideologieën tot de zang van de wielewaal. Wie zat het heden ooit zo op de huid? Maar soms breekt daar in losse zinnen een verleden doorheen. Kinderjaren in Berlijn. Een vlucht naar Amsterdam, nee Londen, toch weer Amsterdam. Dan op een ochtend uniformen op de trap en een belofte die een leven lang naklinkt. `Der Vati kommt bald wieder.
`Dunkelblum zwijgt' van Eva Menasse gaat over het stadje Dunkelblum dat op het eerste gezicht een provinciestadje als alle andere is. Maar achter de façade van deze Oostenrijkse gemeente gaat het verhaal van een gruwelijke misdaad schuil. Op de hoogte van deze gebeurtenis, en zwijgend over daad en daders, zijn de oudere Dunkelblumers sinds jaar en dag met elkaar verbonden. In de nazomer van het jaar 1989, terwijl aan de andere kant van de nabijgelegen grens met Hongarije al honderden DDR-vluchtelingen staan te wachten, verschijnt er een geheimzinnige bezoeker in het stadje. Plotseling volgen de gebeurtenissen elkaar in snel tempo op: op een akker aan de rand van de stad wordt een skelet opgegraven en er verdwijnt een jonge vrouw. Op geheimzinnige wijze duiken sporen van het oude misdrijf op, en de Dunkelblumers worden geconfronteerd met een verleden waarvan ze dachten dat het al lang voorbij was.
Serhi Roedenko heeft de eerste biografie geschreven over Volodymyr Zelensky, de charismatische Oekraïense president die sinds de inval van het Russische leger in Oekraïne op 24 februari 2022 niet weg te denken is van de voorpagina's en beeldschermen. Met zijn vastberaden houding weet hij volk en strijdkrachten te verenigen en motiveren. Zijn nietsontziende videotoespraken tegen staatshoofden en parlementen imponeren de wereld. Wie is deze man, die voorheen werkzaam was als komiek en televisieproducent? De Oekraïense journalist Serhi Roedenko portretteert Zelensky als een talentvol persoon, die ondanks zijn onmiskenbare showkwaliteiten altijd vol ernst zijn pad heeft gekozen. Op Oudjaarsavond 2018 stelt Zelensky zich kandidaat voor het presidentschap en wint na een bewogen campagne. Roedenko laat zien hoe Zelensky - in weerwil van alle tegenslagen - langzaam maar zeker Oekraïne vooruit probeert te helpen, tot hij door de omstandigheden wordt gedwongen het spel te verleggen naar een ander doel: het voortbestaan van zijn land.
Sander Heijne en Hendrik Noten laten in `Fantoomgroei' zien dat onze economie al ver voor de coronacrisis ontspoorde. Bedrijfswinsten zijn sinds de jaren tachtig geëxplodeerd, maar werkenden zagen de economische groei nauwelijks terug in hun portemonnee. Vitale sectoren als de zorg, het onderwijs en de politie werden ondertussen uitgehold. Hoe kan dat? En waarom accepteren we dat?
Deze vragen brachten de auteurs van premier Rutte via de oude familie Philips naar de boeken van Adam Smith. En van conferenties op Zwitserse bergtoppen tot de achterkamertjes van Den Haag. Vliegend door de tijd rollen ze van de ene verbazing in de andere. Met als conclusie: de huidige hang naar groei is geen noodzaak, maar het resultaat van een verhaal dat we zijn gaan geloven.
'Dit boek is een zoektocht naar een nieuw verhaal over een economie voor een andere, betere wereld. En als we die wereld kunnen schetsen, willen we deze ook realiseren, dat en niets minder is de ambitie van deze vertelling.' - Sander Heijne en Hendrik Noten
Iedereen heeft plannen. Zakelijk en privé. Maar we realiseren onze plannen vaker niet dan wel. Dat komt omdat veel plannen gewoonweg niet goed of concreet genoeg zijn en/of te weinig draagvlak hebben.
Met dit boek leer je hoe je een (business)plan maakt dat wél werkt. De methodiek heet OGSM: Objective, Goals, Strategies, Measures. Het is een plan op 1 A4 (ja, je leest het goed: één A 4) dat leidt van visie naar actie. Het verbindt ambitieuze doelstellingen aan concrete activiteiten.
De methodiek is wereldwijd bewezen effectief. Vele organisaties werken er al jarenlang mee, zoals de NASA, Procter & Gamble en Coca-Cola. Aan de slag dus als je nog succesvoller wilt zijn!
`Hoe overleef ik de moderne wereld" van Alain de Botton & The School of Life is de ultieme gids voor het navigeren door onze ongewone tijden. Het boek behandelt onze relatie met de nieuwsmedia, onze ideeën over liefde en seks, onze veronderstellingen over geld en onze carrières, onze houding ten opzichte van dieren en de natuur, onze bewondering voor wetenschap en technologie, ons geloof in individualisme en secularisme - en onze verhouding tot rust en eenzaamheid.
De moderne wereld heeft ons een reeks buitengewone voordelen en geneugten gebracht, waaronder technologie, medicijnen en entertainment. Maar het kan ook voelen alsof de moderne tijd ons steeds dieper in hebzucht, wanhoop en opwinding dompelt. Zelden heeft de wereld zich meer bevoorrecht gevoeld. Maar tegelijk voelt de mens zich ook bezorgd, woedend en angstig. Als de moderne tijd (gedeeltelijk) als een ziekte gezien kan worden, is een juiste diagnose misschien wel de remedie. Het boek helpt ons om een kalmere, authentiekere, soms luchtigere relatie aan te gaan met de dwaasheden en obsessies van onze tijd.
Wij slaven van Suriname van Anton de Kom is zowel een literair meesterwerk, persoonlijke en algemene geschiedschrijving als een felle aanklacht tegen racisme en uitbuiting. In dit boek uit 1934 werd voor het eerst de Surinaamse geschiedenis beschreven vanuit antikoloniaal gezichtspunt, door een afstammeling van slaafgemaakten die de gevolgen van de koloniale overheersing aan den lijve had ondervonden. De Kom vertelt hoe het Nederlandse koloniale bewind het land en zijn inwoners onderdrukte, en hoe verschillende Surinaamse bevolkingsgroepen daartegen in opstand kwamen. Met grote eruditie schrijft hij over de verschrikkingen, maar ook over moed, zelfrespect en vrijheid. 157 jaar na de officiële afschaffing van de slavernij en 86 jaar na publicatie heeft het boek, en zijn boodschap, niets aan zeggingskracht ingeboet.
Deze nieuwe editie bevat nieuwe inleidingen van Mitchell Esajas, Tessa Leuwsha en Duco van Oostrum
In `Eenling zijn' meent Rüdiger Safranski dat ieder mens in de eerste plaats een individu is. De een zoekt liever aansluiting bij de groep, de ander heeft de ambitie om de eigenheid te cultiveren. Tussen de twee polen van eenling en gemeenschap zijn er indrukwekkende pogingen geweest om individueel te zijn. Hij begint bij Michel de Montaigne en gaat via Rousseau, Diderot, Kierkegaard, Stirner en Thoreau verder naar de existentialistische filosofie van de twintigste eeuw. Daarbij benadert hij de vraag hoe ver we kunnen gaan om eenling te zijn, steeds vanuit verschillende invalshoeken. In een tijd waarin iedereen naar zichzelf op zoek is en van die zoektocht verslag doet, blijkt die vraag verrassend actueel.
Paulien Cornelisse schrijft over taal. Niet over hoe het zou moeten, of hoe verschrikkelijk het is dat er mensen zijn die 'groter als mij' zeggen. Nee. Het gaat over taal zoals die op dit moment gesproken wordt. Dat is soms walgelijk, en soms aandoenlijk. Wat volgens Paulien Cornelisse in ieder geval vaststaat, is dat mensen bíjna nóóit zeggen wat ze bedoelen. ('Als ik even heel eerlijk ben' lijkt de opmaat tot vriendelijk commentaar, maar is meestal de inleiding tot keiharde kritiek onder de gordel).
Veel mensen vinden dat wij ons vooral door het gebruik van taal onderscheiden van de wilde beesten. Paulien Cornelisse ziet taal niet als een teken van civilisatie, maar meer als een voortzetting van omgangsvormen uit de oertijd. We zijn nog steeds bezig elkaar te vlooien en tegen elkaar te gillen, alleen doen we dat nu op een veel ingewikkelder manier. Je hebt ook mensen die niet willen toegeven dat de discussie inmiddels een ruzie aan het worden is. Die zeggen bijvoorbeeld: 'Grappig dat je dat zegt,' terwijl het helemaal niet grappig is.
In `Detransitie, baby' schetst Torrey Peters het verhaal van Reese. Ze had het goed voor elkaar: een liefdevolle relatie met Amy, een appartement in een van de betere wijken van New York, een niet al te vervelende baan. Zo had ze een leven opgebouwd waarvan de meeste trans vrouwen alleen maar kunnen dromen. En ook de vervulling van haar diepste wens - moeder worden - leek nabij. Maar dan besluit Amy om weer als man te gaan leven, en Reese' leven stort in.
Ames blijft ernaar verlangen het contact met Reese te herstellen. Als Ames' nieuwe geliefde, Katrina, ontdekt dat ze zwanger van hem is, vat hij een gewaagd plan op: stel dat de ze de baby met z'n drieën grootbrengen?
In `Vijf vrolijke verhalen' verkent en verfrist Adriaan van Dis de thema's die hem blijven bezighouden: de omgang met vluchtelingen zoals we die kennen uit `De wandelaar'; de rol van een goedwillende Europeaan, reizend door een conflictgebied in de Hoorn van Afrika; en de wanen van een door oorlogsherinneringen geplaagde vader. Ook bezingt hij het kustdorp van zijn jeugd - de plaats waar voor hem alles begon. Er wordt met een excentrieke dame in de tijd gereisd. Vijf keer wordt de lezer opgetild, vervoerd en aan het denken gezet. `Vijf vrolijke verhalen' markeert veertig jaar schrijverschap.
In `Cliënt E. Busken' van Jeroen Brouwers zit de hoofdpersoon vastgegord in zijn rolstoel op de gesloten afdeling van een instelling waar hij tegen zijn zin verblijft en denkt, piekert, maalt en bedoelt. Hij zegt niets en misschien is er iets mis met zijn gehoor, maar van wat om hem heen gebeurt blijft hij een scherp waarnemer en inwendig voorziet hij zijn medebewoners en het personeel van snerpend commentaar. Ongericht wentelen zijn gedachten door elkaar en bewegen zich van verontwaardiging en machteloos verzet tegen zijn situatie via troebele herinneringen naar megalomanie. `Cliënt E. Busken' beschrijft een dag van zijn verblijf in de psychiatrische instelling. Navrant en hilarisch openbaart zich een warrig geestesuniversum.
`Kafka op het strand' van Haruki Murakami gaat over Kafka Tamura die op zijn vijftiende verjaardag van huis wegloopt om te ontsnappen aan zijn onmogelijke vader. Nakata, een man op leeftijd die als voornaamste bezigheid het zoeken naar weggelopen katten heeft, is nooit volledig hersteld van een bizar jeugdtrauma. Terwijl hun verhalen zich ontvouwen praten katten met mensen, vallen vissen uit de lucht, en wordt een brute moord gepleegd, maar de identiteit van zowel dader als slachtoffer is een groot raadsel.
Het werk van Haruki Murakami, met romans als `Norwegian Wood', `1q84' en `De moord op Commendatore' en verhalenbundels als `Eerste persoon enkelvoud', is in meer dan 40 landen uitgegeven en is bekroond met onder andere de Welt Literaturprijs en de Hans Christian Andersenprijs. Hij wordt regelmatig getipt als kandidaat voor de Nobelprijs voor de Literatuur.
In `Ze kwam uit Marioepol' doet Natascha Wodin onderzoek naar het verleden van haar moeder. Toen Natascha tien jaar oud was, pleegde haar moeder zelfmoord. De vraag naar
haar moeders leven wordt een obsessie voor de dochter, die het pas op latere leeftijd, met behulp van internet, aandurft op zoek te gaan naar het verleden van haar moeder. Ze komt heel veel te weten, over het verleden in het Oekraïense Marioepol aan de Zwarte Zee, over voorouders en familieleden, over de ondergang van haar (aristocratische) familie door de stalinistische terreur, over de gruwelijke jaren als dwangarbeidster in het Derde Rijk. Steeds kleiner worden de cirkels om haar moeder heen - maar het middelpunt blijft een vage contour van een tragische vrouw die door de geschiedenis als afval is achtergelaten.
In "Vijand van de Russissche Staat"van Bil Browder leest u het waargebeurde verhaal over Segei Magnitsky en Bill Browder.
Nadat Bill Browders advocaat Sergei Magnitsky een gigantische misdaad openbaar heeft gemaakt waarbij Poetin zelf betrokken is, wordt hij opgepakt, gearresteerd, gemarteld en in de gevangenis vermoord. Browder was een zeldzaam succesvolle hedgefundmanager; als een van de eersten had hij door hoe krankzinnig veel geld er na de val van de muur en het uiteenvallen van de Sovjet-Unie verdiend kon worden in 'het wilde Oosten'. Maar het gaat mis. De Russische oligarchen gaan hem dwarszitten: ze overvallen zijn kantoren en stelen 230 miljoen belastinggeld. Browder vecht terug, aanvankelijk met succes, maar de Russen hanteren andere spelregels.
De moord op Magnitsky grijpt Browder diep aan en verandert zijn leven. Hij begint een vastberaden en indrukwekkende kruistocht om de misdadigers voor het gerecht te krijgen. Van een spijkerharde hedgefundmanager wordt hij een overtuigd mensenrechtenactivist. Hij loopt gevaar en hij weet het, maar de terriërachtige vasthoudendheid en de enorme moed die hem zijn successen brachten, leiden hem nu ook in zijn strijd om gerechtigheid voor Sergei Magnitsky en anderen die lijden onder het regime van Poetin.